کتابی جامع و مشروح پیرامون «ولایت فقیه در حکومت اسلام» و حدود و شرایط آن در قرن معاصر (۱۵ هجری قمری) به زبان فارسی است. این کتاب با استفاده از آیات قرآن و روایات به مباحث فقهی و علمی و شواهد تاریخی و اجتماعی به مطالبی مانند دلائل ولایت فقیه و شرایط و موانع آن، حقیقت ولایت امام و فقیه عادل، و نحوه حکومت در اسلام و … پرداخته که بعضی از این مطالب، اولین بار است که توسط فقیهی مطرح شده و در کتب قبلی، سابقه نداشته است.
نویسنده کتاب، علامه حاج سید محمدحسین حسینی تهرانی، عالم بزرگ و عارف عالیقدر در قرن معاصر (۱۵ هجری قمری) است. در این کتاب غیر از اثبات ولایت فقیه و لزوم تشکیل حکومت اسلام، نظرات فقهی دیگری نیز درج شده است. این سلسله مباحث در طی ۴۸ جلسه درس (از هشتم شوال ۱۴۱۰ هـ ق تا ۲۱ ذی الحجه ۱۴۱۰ هـ ق) توسط مؤلف بیان شده و سپس توسط دو تن از فضلا با نظارت و تنقیح و تعلیق خود ایشان، تنظیم گردیده است.
ساختار کلی کتاب:
۱- معنای لغوی و اصطلاحی ولایت و معنای ولایت امام
۲- ادله ولایت امام معصوم و نشانه ها و آثار آن
۳- بررسی احادیثی مانند مقبوله عمر ابن حنظله، روایات ابی خدیجه و حدیث کمیل و … به عنوان دلایل ولایت فقیه
۴- دلیل قطعی عقلی بر لزوم تشکیل حکومت
۵- شرائط ولی فقیه که شامل (اسلام، تشیع، اعلمیت به کتاب الله، افقه، مقیم و مهاجر به دارالاسلام بودن، و ذکوریت (مرد بودن)
۶- رجوع به اعلم واجب است به استناد آیات قرآن و روایات فراوان
۷- تعیین ولی فقیه با نظر اهل حل و عقد است نه رأی اکثریت مردم
۸- لزوم «طهارت روح» و «صفاء سر» در فتوا، علاوه بر اجتهاد در علوم ظاهریه
۹- التزام به خط مشی عملی حکومت امیرالمؤمنین علی (ع)، در نامه به مالک اشتر
۱۰- بعضی از حدود اختیارات و وظایف ولی فقیه که شامل (اقامه احکام الهی در همه زمینه ها، در اختیار داشتن قوای سه گانه، حفظ حقوق خاصه مسلمانان و تسهیل در امور معیشتی و زندگی آنان، ازدواج، بهداشت و … گسترش فرهنگ اسلامی، اعلام جهاد علیه کفار در صورت ضرورت و صلاحدید، دفاع از حقوق اقلیت ها و اهل ذمه
۱۱- دفاع از جهان اسلام و ایجاد نظام دقیق مرابطین و مرزداران و ….
تمامی مباحث فوق در این کتاب استدلالی و ارزشمند، در ۴ جلد به اضافه دهها مطلب دیگر بطور کامل مطرح شده است.