الإنسان و العقيدة، در واقع مجموعه چند رساله به زبان عربى، نوشته علامه سيّد محمّدحسين طباطبايى (تبريز 1282- 1360ش. قم) است كه در يك كتاب جمع شده و با نامى جديد منتشر شده است. درباره اين چاپ از اين اثر، چند نكته گفتنى است:
- عناوين رسالههاى موجود در اين اثر به ترتيب ذيل است: 1- الإنسان قبل الدنيا، 2- الإنسان فی الدنيا، 3- الإنسان بعد الدنيا، 4- رسالة الولاية، 5- على(ع) و الفلسفة الالهية.
- اين اثر به همت مؤسسه «مكتبة فدك لإحياء التراث» با تحقيق شيخ صباح الربيعى (رسالههاى 1، 2 و 3) و شيخ على اسدى (رسالههاى 4 و 5) انتشار يافته است.
- عنوان «الإنسان و العقيدة» برای اثر حاضر، انتخاب علامه طباطبايى نيست بلكه محققان برگزيدهاند.
- محققان رسالههاى مذكور را تصحيح و تحقيق كردهاند و مقدمهاى برایش نوشتهاند و در آن ويژگىهاى اين رسالهها را بيان كرده و بعد از آن تصريح كردهاند كه نقش آنان در تحقيق اين اثر منحصر در چند مورد است: 1- استخراج آيات و روايات وارد شده در متن، 2- ارجاع اقوال و نصوص به منابع آن، 3- تصحيح متن و تحقيق آن بر اساس روش فنى تصحيح نسخههاى خطى و 4- تعليقهنويسى بر برخى از اصطلاحات و مطالب وارد شده در متن.
- محققان تصريح كردهاند كه اين اثر دو ويژگى دارد:
- يك- موضوعش: اين پنج رساله، منظومهاى علمى و معرفتى كاملى فراهم كرده است برای پاسخ به همه پرسشهایى كه ممكن است در مورد انسان در جميع مراحل زندگیش مطرح شود: مرحله قبل از اين دنيا، مرحله اين دنيا و مرحله بعد از اين دنيا و كمالاتى كه در دو جهان تحصيل میكند و شناخت اين مراحل برای عده بسيارى از فرزندان جامعه ما مورد اهتمام و نياز است.
- دو- نویسندهاش: نویسنده اثر شخصيتى ممتاز است با ويژگىهاى فردیش كه او را مورد توجه جويندگان دانش و عاشقان حقيقت قرار داده است. زندگى او ابعاد متعدد درخشانى دارد كه هر يك شايسته تحقيقى مستقل است.
- گاهى در پاورقى مطالبى با امضاى (منه قدّس سره) نوشته شده، يعنى اينكه اين پاورقى نوشته علامه طباطبايى است.به نظر مىرسد معناى اين مطلب با توجه به مطلبى كه در نكته 4 شماره 4 گذشت اين است كه همه پاورقىهاى ديگر نوشته محققان مذكور (شيخ صباح الربيعى و شيخ على اسدى) است.
- رسالههاى «1- الإنسان قبل الدنيا، 2- الإنسان فی الدنيا و 3- الإنسان بعد الدنيا» قبلاً جزو مجموعه رسالههاى «الرسائل التوحيدية» منتشر شده است.
- «رسالة الولاية» و «علي(ع) و الفلسفة الالهية» قبلاً هر يك بهصورت مستقلّ و به همين نام منتشر شده است.
