مدارک فقه اهلسنت علی نهج وسائل الشیعة ، تألیف سید محمدکاظم طباطبایی (1344ش) دانشنامه حدیثی هفتجلدی است که در آن روایات فقهی موجود در منابع اهلسنت به همراه آرا صحابه و تابعین و علمای قرون اول و دوم هجری و نیز آرا مؤسسان مذاهب اربعه: ابوحنیفه (80-150ق)، مالک بن انس (93-179ق)، محمد بن ادریس شافعی (150-204ق) و احمد بن حنبل (164-241ق) ارائه شده تا این موسوعه برای هر آنچه فقیه نیاز دارد، جامع باشد و بتواند از طریق مقایسه بین احادیث در تمامی منابع مذاهب شیعه و سنی از آن بهره ببرد.
ویژگیهای دانشنامه
- نویسنده برای احتراز از اختلاط نصوص احادیث دو گروه، آنها را در دو مجموعه متمایز قرار داده است، تا ویژگیها و امتیازات هر مجموعه حفظ شود.
- اهتمام به ابواب فقهی و عناوین تفصیلی آنها؛
- اهتمام بهتمامی منابع حدیثی اهلسنت؛
- اهتمام بهتمامی نصوص حدیثی و آراء فقهی مذکور در منابع اهلسنت، چه با شیعه موافق باشد و چه مخالف آنها؛
- تمامی احادیث به طور مستقیم از منابع اساسی مورداعتماد اهلسنت نقل شده است؛
- در تنظیم احادیث این موسوعه، ترتیبی را که در تبویب وسائل الشيعة معروف نزد محققین و فقها استفاده شده، رعایت شده است.
سبک و قواعد تدوین دانشنامه
- در این دانشنامه تلاش شده هیچ نصی که مرتبط با فروع فقهی عنوان شده باشد که صاحب وسائل ذکر کرده -چه با همان اصطلاح مرتبط باشد یا با مضمون- فوت نشود.
- نکات دقیق در نقل روایات رعایت شده است: نظیر نقل حسی مستقیم با دو صیغه «حدثني» و «حدثنا»، یا نقل غیرمستقیم که اشاره به آنها در احادیث یا آرا و اقوال کامل شده است. اگر نصوص مختلف باشند درصورتیکه نص منقول در منابع معتمد تقریباً یکی باشد و اختلافات جزئی داشته باشد که مخل به معنا نباشند، در حاشیه به سایر منابع اشاره شده است؛ و اگر اختلاف در استنباط مؤثر باشد، در حاشیه به آن اشاره شده است، و اگر اختلاف تأثیر فقهی نداشته باشد، صرفاً به بیان مشابه یا مانند آن بسنده شده است.
- پس از حذف مکررات و اشاره به منابع آن، نصوص در هر باب به دو بخش تقسیم شده است: روایات، آثار و اقوال.
- احادیث یا نصوص روایی به سه دسته طبقهبندی شده است:
- نصوص موافق یا معاضد برای عناوین ابواب وسائل یا روایات آن.
- نصوص مخالف برای عناوین ابواب وسائل یا روایات آن.
- روایات مفصل یا آنهایی که موافقت یا مخالفتشان با وسائل تثبیت نشده است.
- پس از ذکر روایات در هر باب، اقوال صحابه و آرای آنها و علمایشان را بر اساس ترتیب تبویب وسائلالشیعه معروف ذکر شده است.
- ترتیب آرا صحابه و تابعین و علما بر اساس شهرت و جایگاه گوینده آن نزد اهلسنت به شرح زیر است:
سه خلیفه اول، صحابه معروف و مشهور، صحابه غیرمعروف، تابعین معروف، تابعین غیرمعروف، علمای مشهور در قرن دوم، علمای غیرمشهور در قرن دوم و ائمه مذاهب اربعه
