تاریخ تشیع در افغانستان (از آغاز تا قرن هفتم)

کشور افغانستان در جغرافیای جهان اسلام از جایگاه قابل توجه برخوردار است. حضور مذاهب و قومیت‌های مختلف و تاثیرات آن‌ها بر تحولات داخلی و پیرامونی آن بسیار پیچیده و تعیین‌کننده است. تشیع در افغانستان تا این اواخر نه تنها برای مردم دیگر کشورهای جهان، بلکه فراز و فرود تاریخی و انواع دگرگونی‌های آن طی قرون متمادی یعنی از پیدایش تا تثبیت و گسترش، سپس سیر آن تاکنون برای بسیاری از دانش‌پژوهان افغانستان نیز، جزء مجهولات به شمار می‌رفت. با همه‌ی تلاش‌هایی که در سال‌های اخیر در افغانستان صورت گرفته است، به ویژه به دنبال برآمدن نظام مارکسیستی موسوم به جمهوری دموکراتیک خلق افغانستان پس از پیروزی کودتای 7 ثور 1357 خ و در پی آن تجاوز ارتش سرخ بلوک کمونیستی به خصوص اتحاد جماهیر شوروی سابق و مقاومت همه‌جانبه‌ی مردم افغانستان و شیعیان نیز به دلیل پیشگامی در قیام اسلامی بر ضد رژیم کابل و نیروهای اشغالگر، گرایش به شناخت گذشته‌ی تشیع در افغانستان بسیار شده است. افزون بر آن شناخت برخی از اقوام موجود در افغانستان که به تشیع شهرت یافته‌اند و بیشتر شیعه‌ی اثنی‌عشری هستند چون قوم هزاره، قزلباش و خلیلی نیز ضروری می‌نماید. نویسنده در کتاب حاضر تلاش دارد تا بر بخشی از تاریخ تشیع در این سرزمین از آغاز تا قرن هفتم پرتوی بیافکند. نگارنده پس از بیان کلیات درباره‌ی افغانستان از جمله موقعیت جغرافیایی، جمعیت، اقوام، جغرافیای تاریخی و…، مسائلی چون مفهوم شیعه در لغت و اصطلاح، انواع فرقه‌های شیعه، اندیشه‌ی شیعیان به ویژه فرقه‌ی اصلی آنان یعنی امامیه و… را به اجمال بررسی کرده است. برخی از مباحث دیگر کتاب مشتمل است بر بررسی تاریخ تشیع در منطقه‌ی سیستان و غرب افغانستان، علل روی آوردن مردم افغانستان به آیین تشیع و تعامل شیعیان با اهل سنت که از موضوعات مهم در گذشته‌ی شیعیان افغانستان بوده است.