از میان موضوعات متعدّدی که در باره امام حسین ع وجود دارد، بحث در باره هدف آن حضرت از قیام، مهمترین موضوع است و سخت مورد اختلاف. با وجود اهمّیت این موضوع، گذشتگان به آن نپرداختند و بسیاری از معاصران ما نیز در تحریر محلّ نزاع توفیق نیافتند. عدّه ای اساسا درنیافتند که نقطه اختلاف چیست، و عدّه ای دیگر میان اهداف و برنامه های آن حضرت، یا اهداف و آثار قیام، خلط کردند.
در جهان عرب، بحث در باره اهداف امام رایج نشده است؛ امّا در ایران، بحث در این باره، به صورت جدّی، با کتاب شهید جاوید ( ۱۳۴۹ش ) ، متداول شد. در این کتاب، نظر مشهور در باره هدف امام ( شهادت ) ، رد و گفته شده است که آن حضرت در پی برپایی حکومت بود و هرگز قصد شهادت و علم به زمان آن نداشت. پس از انتشار کتاب مزبور، آثاری متعدّد در ردّ آن نوشته شد و در میان این اثبات و ردها، بحث در باره هدف امام بالا گرفت.
گام نخست برای درک هدف امام و اختلافات در باره آن، روشن شدن صورت مساله است و تحریر محلّ نزاع. بسیاری از کسانی که در این موضوع قلم زده اند، نقطه اختلاف را درنیافته اند و گاه چیزی را نفی کرده اند که طرف مقابل اثبات نمی کند، و یا چیزی را اثبات کرده اند که دیگری نفی نمی کند.
سعی نخست نویسنده این است که موضوع مورد اختلاف را روشن سازد و نظریاتی را که وجود دارد، از هم تفکیک کند و تقریر روشنی از هر یک به دست دهد و به صاحبان هر نظریه نشان دهد که چه نظریه ای دارند. وی پیش از اینکه در پی اثبات یک نظریه باشد، طالب روشن ساختن نظریات است. این کاری است مهم و تاکنون کسی این نظریات را استقصا و تبیین نکرده است. مهمتر اینکه با تحریر محلّ نزاع، تیر در تاریکی افکنده نمی شود و طرفین نزاع خواهند دانست که موضوع مورد اختلاف چیست و لوازم و توابع آن چیست. ولی آیا طرفین منازعه، موضوع نزاع را نمی دانند؟ پاسخ این پرسش را خواننده خواهد یافت.
کتاب در کل حاوی اطلاعات کتاب‌شناختی آثاری است که با مضامین مختلف درباره نهضت عاشورا نگارش یافته است .در خصوص هر کتاب اطلاعاتی، از قبیل عنوان، نام مولف، ناشر، سال نشر، محل نشر، تعداد صفحات و اندازه به دست داده شده است .تنظیم مطالب براساس فهرست عناوین است .کتاب با فهرست منابع و ماخذ، نمایه پدیدآورندگان و فهرست الفبایی عناوین به پایان می‌رسد.
