ظرفیتهای جوامع محلی در رسانههای شیعی دیده شوند/ نیازمند نگارش دائرةالمعارف فعالان مبلّغ شیعه در فضای رسانهای و مجازی هستیم
عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی گفت: برای شناخت دقیق رسانههای شیعی لازم است نیازهای جوامع محلی را بهخوبی درک کنیم، زیرا رسانهها برای پاسخگویی به این نیازها شکل گرفتهاند.
به گزارش خبرگزاری اهل بیت(ع) ـ ابنا ـ عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، در حاشیه نشست شورای عالی مجمع جهانی اهل بیت(ع) در تهران، گفت: برای موفقیت در عرصه رسانهای جهانی، باید به دو پرسش ساده اما کلیدی پاسخ دهیم: در جهان اسلام، چه کسی دوست است و چه کسی دشمن است؟ پاسخ به این پرسشهای راهبردی، نقشه راه رسانهای ما را در جهان اسلام روشن میکند و اطلاعات و عملیات رسانهای را جهتدهی میکند.
دکتر «کامیار صداقت ثمر حسینی» که با خبرنگار ابنا گفتوگو میکرد، اضافه کرد: برای شناخت دقیق رسانههای شیعی لازم است نیازهای جوامع محلی را بهخوبی درک کنیم، زیرا رسانهها برای پاسخگویی به این نیازها شکل گرفتهاند. نیازهای جوامع شیعی برای مثال در توکیو، با نیازهای شیعیان در سیدنی، شهرهای مختلف اروپا یا آمریکای شمالی متفاوت است. بنابراین، رسالت نهادهایی مانند مجمع جهانی اهل بیت(ع) این است که این اجزا را در قالب شبکههای مرئی و نامرئی بزرگتر دیده، معنا کند و به هم پیوند دهد. این همان کاری است که هماکنون نیز از طریق پروژهها و تحقیقات مختلف در مجمع در حال انجام است تا نقشه راه رسانهای، شناخت شبکهها و تقویت آنها برای فعالیتهای رسانهای ترسیم شود.
وی درباره رسالت رسانهی شیعی گفت: رسانه باید در پی حل مسائل و پاسخ به نیازهای جوامع شیعی باشد. هرچه اطلاعات عملی و کاربردی ما درباره شیعیان، عالمان، مبلغان، استادان، روزنامهنگاران، تجار، شخصیتهای فنی و انسانرسانهها در سراسر جهان افزایش یابد و بتوانیم این اجزا را در قالب شبکههای معنایی به هم پیوند دهیم، قدرت عمل و نفوذ رسانههای ما بیشتر خواهد شد.
این استاد دانشگاه افزود: به باور من، مجمع جهانی اهل بیت(ع) با همافزایی با دیگر مراکز دانشگاهی و اجرایی در حوزه تشیع، قادر است این مأموریت را بهخوبی به سرانجام برساند. این نهاد تاکنون نیز در این مسیر گامهای مؤثری برداشته و میتواند با تداوم این تلاشها، نقش کلیدی در تقویت شبکههای رسانهای شیعی ایفا کند. مجمع جهانی اهل بیت(ع) در زمینهی ایجاد شبکهی معارف اهل بیت(ع) و شبکهی معنایی که با هوش مصنوعی میتواند اشخاص، وبگاهها، منابع و مفاهیم مختلف را در هم ادغام کند و ابتکارات جدید مجمع، نویدبخش این گونه فعالیتهایی است که به زودی آثار آن را در جوامع شیعه مختلف خواهیم دید.
وی درباره انواع جوامع شیعی اظهار داشت: یک نوع جوامع شیعی در موطن خودشان حضور دارند. دوم، جوامع شیعی دور وطن هستند. یعنی شیعیانی که به اروپا، آمریکای شمالی یا آمریکای جنوبی مهاجرت کردهاند که اینها به عنوان جوامع شیعی دور از وطن شناخته میشوند. همچنین جوامع شیعی داریم که بر اثر تابعیت، به تدریج از دل جوامع دور از وطن شکل میگیرند. هر کدام از اینها اقتضائات و نیازهای خاص خودشان را دارد. برای نمونه مسئله ازدواج یا امور تدفین مسلمانان و شیعیان در جوامع اسلامی با جوامع غیراسلامی که به عنوان جوامع دور از وطن زندگی میکنند، متفاوت است.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی درباره وظیفه رسانهها در قبال جوامع شیعی تصریح کرد: رسانهها درصدد حل نیازهای هر یک از این سه جامعه فعالیت میکنند. در هر یک از این جوامع؛ رسانهها، مراکز فرهنگی، مساجد و مدارس وجود دارد. هر یک از اینها، شامل یک عالم مقیم است که غالبا تحصیلکرده حوزههای قم یا نجف هستند، غالباً به دو یا چند زبان دنیا مسلط هستند، و غالباً قبل از ورود به تحصیلات حوزوی یا بعد از آن، در مراکز دانشگاهی فعالیتکردهاند. لذا ما برای توسعهی یک رسانه به حسب شیعه بودن، باید آموزش مبلغان و معلمانی که قرار است در این مراکز، جریان رسانهای را هدایت کنند و شکل دهند، تقویت کنیم. البته درباره این موضوع نیازمند نگارش دائرةالمعارف فعالان مبلغ شیعه در فضای رسانهای و مجازی هستیم.
وی درباره بایستههای موفقیت رسانهی شیعی گفت: هر رسانهای برای موفقیت خود باید به نیاز یا نیازهای جامعه هدف خود، پاسخ دهد. در برخی از مواقع ما گمان میکنیم که یک رسانه میتواند به عنوان یک خبرگزاری و سایت، برای کل جامعهی شیعه پیام ارسال کند اما برای اینکه ما بتوانیم تخصصیتر وارد این حوزه شویم، باید به ظرفیتهای عمومی هر یک از جوامع توجه کنیم. برای نمونه کارزار اهداء خون که در اروپا و آمریکای شمالی، شبه قاره هند و بسیاری از کشورها فعالیت دارد، میطلبد که ما زبان شیعیان هر یک از جوامع محلی شویم.
دکتر ثمر حسینی در پایان عنوان کرد: اگر وارد یک خبرگزاری شویم و در صفحه اصلی و اول آن، نشانی از جوامع مختلف شیعی را با زبان فکری و احساسی آنها بیابیم، آن خبرگزاری موفق است. بنابراین اگر بخواهیم معیاری را بیان کنیم، لازم است ببینیم چقدر ظرفیتهای جوامع محلی، از دل جوامع شیعی خبررسانی میشود و با زبان آن جوامع در خبرگزاریهای ما منعکس میشود. این به عنوان یک معیار میتواند نشاندهنده میزان نفوذ یک خبرگزاری باشد.
