چکیده
این جستار، سبک زندگی ایمانی را در پرتو قرائت مضمونی و ساختاری سورۀ حجرات و با عنایت به مبحث نظری معناشناسی ایمان و کفر بررسی میکند. ابتدا به پیشینۀ بررسی سورۀ حجرات در تفاسیر مختلف از جمله المیزان و نمونه و برخی تکنگاریها اشاره میشود. سپس، ساختار و مضمون سورۀ حجرات در پرتو سبک زندگی ایمانی بررسی میشود. عبارت «یا أیّها الذین آمنوا»، نوعی فراخوانی یا خطاب تلقی شده که ایدئولوژی اسلامی را برمیسازد. در این سوره، شش بار این فراخوانی به کار رفته است. این فراخوانیها در پرتو معناشناسی دو مفهوم متضاد ایمان و کفر بررسی میشوند. آنگاه از سبک زندگی ایمانی نیز ذکر به میان میآید. در ادامه، گفته میشود که این فراخوانیها از نوع سلبی است و لازم است در سبک زندگی ایمانی از آنها پرهیز شود. بر پایۀ معناشناسی دو مفهوم ایمان و کفر و حوزۀ معنایی آنها، شش صفت نکوهیده در این سوره که ریشۀ زبانی دارند، بررسی میشوند. این شش صفت عبارتند از: استهزاء، عیبجویی، انتساب القاب زشت، گمان بد، تجسس و غیبت. آنگاه تقوا برترین صفت مٶثر بر این شش صفت نکوهیده معرفی میشود. در پایان، الگویی مبتنی بر دو قطب ایمان و کفر برای سبک زندگی ایمانی ترسیم شده و به چند یافته اشاره میشود.
کلیدواژهها
سبک زندگی ایمانی، معناشناسی، ایمان، کفر، حجرات