مروری بر تحوالت اخیر جامعۀ ایران نشـان از ورود نظام اسمی از یـک سـو و نهـاد روحانیـت از سـوی دیگر، مرحلـه جدیدی از مناقشـات معرفتـی و تجربی اسـت کـه کمتر سـابقه ای در ادوار پیشـین داشـته اسـت. در گذشـته این گونه مناقشـات، وضعیتی سـاده و غیـر فعـال داشـتند؛ ولـی امـروزه در حال فعال شـدن و پیچیده شـدند و باید برای شـناخت ماهیت آنها و به طبع برون از آنها اندیشـه کرد. این نوشـته بدون اینکه قصدی در تحلیل ایـن رخدادها داشـته باشـد میکوشـد کـه در دو بخـش؛ یکی، ابهامـات جدیـد نظام اسمی و دیگـر، نگرانی هـای دوگانه، به بخشـی از ایـن نگرانی هـا اشـاره کنـد تـا مدخلـی جهـت فهم و سـپس حل آنها باشـد