پرسش :
مغیره چه شخصیتی بود و آیا حضرت امیرالمؤمنین (علیه السلام) برای او حکم مشاور صادر کرد؟ چرا؟
پاسخ :
هر چند مغیره بعنوان یکی از اصحاب پیامبر(صلی الله علیه و آله) مطرح می باشد ولی عملکرد و موضعگیری های او بعد از رحلت رسول خدا(صلی الله علیه و آله) همراهی با خلفا و مخالفت با اهل بیت(علیهم السلام) بود. او از کسانی بود که در جریان هجوم به خانه حضرت زهرا(سلام الله علیها) نقش جدی داشت.
به نوشته شیخ مفید مغیره در ماجرای هجوم به خانه فاطمه زهرا(سلام الله علیها) و بیعت گرفتن اجباری از امام علی(علیه السلام) و برخی از اصحاب خاص ایشان، نقش داشته است.(1) در کتاب الاحتجاج آمده است که امام حسن(علیه السلام) در گفتگویی توبیخآمیز با مغیره به او فرمود: تو بودی که مادرم فاطمه(سلام الله علیها) را چنان زدی که مجروح شد و فرزندی که در شکم داشت، (محسن بن علی) سقط کرد.(2)
در زمان خلافت امام علی(علیه السلام) مغیره بیعت نکرد و در جنگها نیز حضور نیافت. پس از ماجرای حکمیت، با معاویه بیعت کرد و دوباره از سوی او به فرمانداری کوفه گمارده شد و تا پایان عمر خود در سال ۵۰ق در این منصب باقی ماند.
او در دورهای که از سوی معاویه فرماندار کوفه بود، بر منبر میرفت و امام علی(علیه السلام) و شیعیان او را ناسزا میگفت و لعن میکرد.(3)
بنابراین مطالعه تاریخ حیات مغیره بخصوص بعد از رحلت رسول خدا(صلی الله علیه و آله) بیانگر موضعگیری خصمانه او بر علیه امام علی(علیه السلام) و اهل بیت(علیهم السلام) بوده و هیچ نکته مثبت و روزنه روشنی در وجود او نبوده تا بتوان این ادعا را پذیرفت که امام علی(علیه السلام)، چنین شخصیتی را بعنوان مشاور انتخاب کرده و حتی برای او حکم مشاور هم زده باشد. نه تنها این ادعا در منابع معتبر تاریخی نیامده بلکه اصلا در آن دوره چنین منصبی نبوده و اصلا اینگونه نبوده که برای کسی حکم مشاور بزنند.
پی نوشت ها:
1. مفید، الجمل، قم، کنگره شیخ مفید، 1413ق. ص117؛
2. طبرسی، الإحتجاج، مشهد، نشر مرتضی، 1403ق. ج1، ص278.
3. ابن کثیر، البدایه و النهایه، بیروت، دار الفکر، بیتا. ج8، ص50.