پرسش :
آیا قیام مختار ثقفی باطل بوده یا خیر با توجه به روایات؟
پاسخ :
آیت الله خویی درباره مختار می‌نویسد: والاخبار الوارده فی حقه، علی قسمین: مادحه و ذامه. اما المادحه، فهی متضافره؛ اخبار و روایاتی که درباره مختار رسیده، دو قسم است: اخباری در مدح و ستایش او و اخباری که در مذمت اوست اما اخبار در مدح، قوی‌تر و برتر است.
آیت الله خویی می‌فرماید: «و از بعضی روایات روشن می‌شود که قیام مختار با اذن خاص امام سجاد(علیه السلام) بوده است»… و یظهر من بعض الروایات ان هذا کان باذن خاص من السجاد علیه السلام… .(1)
علامه مامقانی (ره) با صراحت می‌فرمایند:«محققاً حکومت و قیام مختار با اجازه امام سجاد(علیه السّلام) بوده است.»(2)
مورخ معاصر شریف القرشی (ره) درباره شخصیت مختار می‌نویسد: «مختار یکی از شخصیت‌های برجسته شیعه است او شمشیری از شمشیرهای خاندان پیامبر (صلی الله علیه و آله) بود و قلبش بیش از همه بر ظلمی که بر اهل بیت (علیهم السّلام)گذشت می‌تپید. ولی در راه جهاد مقدس خود سعی و کوشش فراوان داشت تا قدرت را در دست بگیرد اما نه برای جاه‌طلبی و ریاست بلکه برای خون خواهی اهل بیت پیامبر(صلی الله علیه و آله) و انتقام از قاتلین او … روش سیاسی او اجرای عدالت اجتماعی در زمان حکومتش بر اساس حکومت عادلانه امیرالمؤمنین(علیه السّلام)بود. مختار از زهد و تقوای فراوانی برخوردار بود و به مبانی دینی سخت پایبند بود. مورخان درباره ایام کوتاه حکومتش گفته‌اند که وی بیشتر روزها را روزه شکر می‌گذارد و این شکرانه نعمتی بود که خداوند به او عطا کرده بود که توانست انتقام خون امام حسین (علیه السّلام) و اهل بیت پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) را بگیرد و بر نابودی پلیدان و ناپاکان از صحنه تاریخ توفیق یابد.(3)
پی نوشت ها:
1. سید ابوالقاسم خوئی(ره)، معجم رجال الحدیث، چاپ سوم، قم مدینه العلم 1403ق، ج18، از ص99 تا ص 102.
2. تنقیح المقال، عبدالله مامقانی (ره)، مؤسسه اهل البیت لاحیاء التراث، قم، 1381 ش. ج3، ص206.
3. حیاه الامام الحسین ـ علیه السّلام ـ باقر شریف قریشی، مدرسه الایروانی قم، 1974 م، ج3، ص453 و ص455.
