پرسش :
بلعم باعوراکه در قرآن به آن اشاره شده چه کسی است و تفسیری از کارهای وی را شرح دهید؟
پاسخ :
در بحث روایتی تفسیر شریف المیزان درباره آیه 175 اعراف آمده:
«على بن ابراهیم قمى در تفسیر خود در ذیل آیه «و اتل علیهم نبا الذى آتیناه آیاتنا…» مى گوید: پدرم از حسین بن خالد از ابى الحسن امام رضا(علیه السلام) برایم نقل کرد که آن حضرت فرمود: بلعم باعورا داراى اسم اعظم بود، و با اسم اعظم دعا مى کرد و خداوند دعایش را اجابت مى کرد، در آخر بطرف فرعون میل کرد، و از درباریان او شد، این ببود تا آنروزى که فرعون براى دستگیر کردن موسى و یارانش در طلب ایشان مى گشت، عبورش به بلعم افتاد، گفت: از خدا بخواه موسى و اصحابش را به دام ما بیندازد، بلعم بر الاغ خود سوار شد تا او نیز به جستجوى موسى برود الاغش از راه رفتن امتناع کرد، بلعم شروع کرد به زدن آن حیوان، خداوند قفل از زبان الاغ برداشت و به زبان آمد و گفت: واى بر تو براى چه مرا مى زنى؟ آیا مى خواهى با تو بیایم تا تو بر پیغمبر خدا و مردمى با ایمان نفرین کنى؟ بلعم این را که شنید آنقدر آن حیوان را زد تا کشت، و همانجا اسم اعظم از زبانش برداشته شد، و قرآن درباره اش فرموده:«فانسلخ منها فاتبعه الشیطان فکان من الغاوین، و لو شئنا لرفعناه بها و لکنه اخلد الى الارض و اتبع هواه فمثله کمثل الکلب ان تحمل علیه یلهث او تترکه یلهث» این مثلى است که خداوند زده است.»(1)
[بلعم باعورا] در عصر موسى (علیه السلام) زندگى مى‌کرده و از دانشمندان و علماى مشهور بنى‌اسرائیل محسوب مى‌شده، و حتى موسى (علیه السلام) از وجود او به عنوان یک مبلغ نیرومند استفاده مى‌کرده، و کارش در این راه آن قدر بالا گرفت، که دعایش در پیشگاه خدا به اجابت مى‌رسید.
ولى بر اثر تمایل به فرعون و وعد و وعیدهاى او از راه حق منحرف شد و همه مقامات خود را از دست داد، تا آنجا که در صف مخالفان موسى(علیه السلام) قرار گرفت.(2)
پی نوشت ها:
1. طباطبایی، ترجمه المیزان، ج8، ص440
2. مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ج7، ص27
