رزق و روزی یعنی همه نعمتهای مادی و معنوی که در اختیار انسان قرار میگیرد.(۱) یکی از سنتهای قطعی الهی، روزی رسانی به همه بندگان و مخلوقات و روزی خواران است. اگر چه این روزی مقدر برای همه یکسان نیست، و با اهداف خاصی نظیر فراهم شدن زمینه حرکت در جامعه و یا زمینه امتحان برخی دیگر، برای عدهای بیشتر و برای عدهای کمتر ارزانی شده است(۲) اما در عین حال خداوند روزی عموم افراد را متناسب با تقدیر آنها از طرق طبیعی به آنها میرساند، یعنی جهان آفرینش به گونهای تنظیم شده است که اگر دخل و تصرف خارج از ضابطه انسانها نباشد، روزی همه افراد با تلاششان به آنها میرسد.
اما به هر حال بر اساس همین قدرت انتخاب و اختیاری که انسان دارد، عدهای از افراد همواره در طول تاریخ با سوء استفاده از اختیار خود، با ظلم و تعدی نسبت به دیگران یا ندانم کاری، روزی مقدر الهی که برای همه مخلوقات اعم از مؤمن و کافر و سایر موجودات ارزانی شده را از مسیر طبیعی آن خارج نموده و به نفع خود جلب نموده یا هدر میدهند؛ معنی این سخن این است که نرسیدن روزی برخی افراد که به خاطر فقر و گرسنگی ناشی از ظلم، کوتاهی در تلاش یا ندانم کاری به وجود میآید، به صورت مستقیم به خواست و اراده الهی مربوط نمیشود.
پی نوشتها:
(۱) علامه طباطبایی، سید محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، نشر جامعه مدرسین، قم، ۱۳۸۸، ج۳، ص۱۲.
(۲) سبأ(۳۴)، آیه ۳۹.