پرسش :
چرا امّ حکم بنت ابی سفیان مورد لعن امام صادق(علیه السلام) قرار گرفته است؟
پاسخ :
در برخی از منابع شیعی، این روایت آمده است: «امام صادق(علیه السلام) بعد از هر نمازى چهار شخص از مردان را که فلانی و فلانی و فلانی و معاویه است لعن میکردند و چهار زن را که فلانه و فلانه و هند مادر معاویه و امحکم خواهر معاویه است؛ لعن میفرمودند»(1)
تا جایی که بررسی شد درباره مورد لعن قرار گرفتن ام حکم از طرف امام صادق(علیه السلام) آنهم بعد از هر نماز به دلیل خاصی غیر از مرتد شدن وی نیافتیم.
خداوند در آیه 11 سوره ممتحنه می فرماید: «اگر برخى از همسران شما با پیوستن به کفار از دست شما رفتند [و کافران مهریه مورد مطالبه شما را ندادند] و شما غنیمتى یافتید، پس به کسانى که همسرانشان را [به خاطر پیوستن به کفار] از دست دادهاند معادل مهریهاى که دادهاند از غنایم بپردازید، و از خدایى که به او ایمان دارید پروا کنید».
بسیاری از مفسران شیعه و اهل سنت در تفسیر این آیه، امحکم را به عنوان یکی از مصادیق زنان مرتد – و یا تنها زنی از قریش که مرتد شد – ذکر کردهاند که این آیه در شأن آنها نازل شده است.(2)
پی نوشت ها:
1. کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، تهران، دارالکتب الإسلامیه، چاپ چهارم، 1407ق. ج 3، ص 342، ؛ شیخ طوسی، تهذیب الأحکام، تهران، دارالکتب الإسلامیه، چاپ چهارم، 1407ق. ج 2، ص 321.
2. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، مقدمه، بلاغی، محمد جواد، تهران، ناصر خسرو، چاپ سوم، 1372ش. ج 9، ص 413؛ ابوالفتوح رازی، حسین بن علی، روض الجنان و روح الجنان فی تفسیرالقرآن، مشهد، بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی، 1408ق. ج 19، ص 168.