کتاب رفیق حکیم نوشتهٔ حسین علیپور است و انتشارات راه فطرت آن را منتشر کرده است. موضوع این کتاب ضرورت داشتن استاد و راهنما در مسیر تربیت نفس است.
در آیات قرآن و روایات معصومین (ع) سفارش مؤکد و مکرر به تهذیب و تزکیهٔ نفس، بسیار دیده می‌شود. اما سؤالی که ممکن است پیش بیاید دربارهٔ روش و طریقهٔ تزکیهٔ نفس است و از مهم‌ترین بحث‌هایی که در تزکیهٔ نفس باید مورد بررسی قرار گیرد، ضرورت وجود استاد و راهنما است.
شاید برخی از افراد چنین پندارند که در تربیت و خودسازی نیاز به استاد نیست؛ زیرا مسیر تزکیه، به کمک آیات و روایات و سیرهٔ معصومین (ع) نمایان شده و خودسازی به سادگی امکان‌پذیر است. در حالی که سیرهٔ عملی پیامبران و اولیای الهی نشانگر لزوم استاد و راهنمای اخلاقی است؛ چنانچه پیامبران و امامان معصوم (ع) یکی پس از دیگری رسالت انسان‌سازی و تهذیب نفس را بر عهده داشته و در این رسالت، محور بوده‌اند. سیرهٔ گفتاری و آثار روایی که از پیامبر اکرم و امامان معصوم (ع) نیز به‌جا مانده نشانگر جایگاه اساسی و ضروری استاد اخلاق است. اگر به برخی از آیات قرآن خوب دقّت کنیم، خواهیم دید که اگرچه قرآن باب نبوت را به وسیلهٔ پیامبر اکرم (ص) ختم کرد و به وسیلهٔ حضرت بقیه‌الله الأعظم (عج) باب وصایت را ختم کرد و دیگر امکان اینکه تا روز قیامت نبی‌ای باشد یا وصی نبی‌ای باشد، به پایان رسید، اما درعین‌حال باب دیگری باز کرد که بسیار قابل توجّه است؛ بابی باز کرد که معرفت الله در حدّ اعلای خود در این باب باز شد، بابی باز کرد که باب اجتهاد و فقاهت در آن باز شد.
کتاب رفیق حکیم یک رشته بحث‌هایی است که مطالب آن با استناد به آیات و روایات و واقعیت‌های تاریخی انجام گرفته است، نه تردیدپذیر است و نه تحت تأثیر احساسات، بلکه به گوشه‌هایی از انسان‌سازی مربوط است و راهنمای حرکت در این مسیر است.
کتاب رفیق حکیم بدین منظور تهیه شد که بتواند اهمیت و لزوم استاد را در موجزترین شکل ممکن بررسی کند. برای کامل بودن کتاب در آغاز فصلی به مبانی اختصاص داده شده است. اگر فصول کتاب بتواند آگاهی صحیحی در مورد حقیقت لزوم استاد به خواننده بدهد رسالت خویش را انجام داده است، در این صورت است که سیمای واقعی استاد جلوه می‌کند. در تحلیل و بیان فلسفهٔ هر یک از فصول با تأنی و بی شتاب پیش رفته و در همه از فتوای عقل دوش به دوش نقل، استفاده برده‌ایم.
