به گزارش افق اندیشه از قم، صبح روز پنجشنبه ۲۹ آبان ۱۴۰۴، کارگاه آموزشی تخصصی مبلغان فاطمیه با هدف ارتقای مهارتهای تبلیغی و توانمندسازی مبلغان در مواجهه با شبهات و جنگ شناختی، به همت مجمع روحانیت افغانستان و با همکاری دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم و جامعه المصطفی العالمیه در سالن همایشهای بینالمللی غدیر قم برگزار شد.
برنامه با تلاوت آیاتی از کلامالله مجید آغاز گردید و مورد استقبال گسترده طلاب و مبلغان افغانستانی مقیم ایران قرار گرفت.
در ابتدای برنامه دکتر سید عبدالقیوم سجادی با اشاره به پیشینه تبلیغ و دعوت از ابتدای بعثت پیامبر گرامی اسلام، آن را یکی از اصول اندیشه اسلامی خواند. سپس به دو رویکرد متفاوت جهادگرایان و دعوت گرایان اشاره کرد. دکتر سجادی با تأکید بر گفتمان دعوت گرا گفت که جهاد فقط برای رفع موانع دعوت است و به فتوای برخی از مراجع تقلید اشاره کرد که جهادی که مسبوق به دعوت نباشد مشروعیت ندارد. دکتر سجادی با تکیه بر آیه شریفه «الَّذِینَ یُبَلِّغُونَ رِسَالَاتِ اللَّهِ وَیَخْشَوْنَهُ وَلَا یَخْشَوْنَ أَحَدًا إِلَّا اللَّهَ» سه ویژگی کلیدی مبلغ موفق را خشیت الهی و مراعات کامل حرمت کلام الله به گونهای که سخن خدا گفته شود نه سخن مطابق ذائقه مخاطب، شهامت و شجاعت در بیان حق بدون هراس از غیر خدا، و مخاطبشناسی دقیق همراه با انتخاب موضوعات متناسب با نیازهای روز برشمرد. ایشان بحران هویت در تقابل با هجمههای لیبرالیسم و سکولاریسم، توجه به نیازهای اجتماعی و سیاسی جامعه مهاجر و امیدبخشی واقعی به مهاجران نسبت به وضعیت موجود را از مهمترین موضوعات تبلیغی در میان مهاجرین افغانستانی دانست.
در ادامه، حجتالاسلام والمسلمین دکتر علیزاده موسوی به موضوع شبهات فاطمیه پرداخت و با انتقاد شدید از تصویر یکبعدی و احساسی که معمولاً از حضرت فاطمه زهرا سلامالله علیها ارائه میشود (شخصیتی که تنها در حال گریه و اصرار بر بازپسگیری فدک است و کارویژهاش برای ما عزاداری و طلب شفاعت)، این تصویر را بزرگترین ظلم به ساحت آن حضرت خواند. وی تأکید کرد که خوانش صحیح از فاطمه زهرا خوانشی تمدنی است؛ پس از رحلت رسول خدا صلیالله علیه و آله تمدن نوپای اسلامی در آستانه فروپاشی قرار گرفت و این حضرت زهرا سلامالله علیها بودند که با بازتعریف تمام مؤلفههای تمدن اسلامی، بحران را مدیریت کردند. دکتر علیزاده موسوی حتی قرائت صرفاً شیعهمحور را نیز ناکافی دانست و بر ضرورت ارائه چهرهای جهانی و تمدنی از آن بانوی بزرگ اسلام تأکید ورزید. ایشان سپس به روششناسی پاسخگویی به شبهات پرداخت و شبهات را به تاریخی، کلامی و عاطفی تقسیم کرد و تصریح نمود که هر دسته نیازمند ابزار خاص خود است؛ برای شبهه تاریخی باید به منابع تاریخی رجوع کرد و نمیتوان تنها با آیات و روایات پاسخ داد و تأکید کردند که آیات و روایات برای پاسخگویی به شبهات اعتقادی مناسب است. وی جوابهای نقضی را از مؤثرترین ابزارهای مواجهه با شبهات برشمرد و در پایان سه منبع معتبر شامل کتاب «پاسخ به چند شبهه فاطمی» تألیف آیتالله نجمالدین طبسی، جزوه «دفع و رفع» مرکز تخصصی پاسخگویی حوزه علمیه قم و مجموعه کلیپهای «مرجعیت علمی حضرت زهرا» تهیهشده توسط خود ایشان را برای مطالعه بیشتر معرفی کرد.
سخنران پایانی، حجتالاسلام والمسلمین مهدیار بود که با موضوع جذابسازی تبلیغ در عصر جنگ شناختی سخن گفت. وی با اشاره به تغییر پارادایم جنگها از جنگ سخت به جنگ شناختی، اعلام کرد دشمن پس از ناکامی پروژه براندازی در سال ۲۰۱۵، در اجلاس داووس سوئیس پروژه «تغییر رفتار ایران» را کلید زد و بهترین راه آن را تعدیل گفتمان انقلاب اسلامی از طریق تغییر گفتمان اصلی، ایجاد خردهگفتمانهای انحرافی و تحریف درونگفتمانی میداند. ایشان راهبرد نهایی دشمن را فروپاشی از درون با قرار دادن تهیدستان در مقابل حکومت، سپس اجماع اقتصادی بینالمللی و در نهایت جنگ تمامعیار شناختی توصیف کرد و چهار مؤلفه اصلی این جنگ را تغییر مفاهیم بنیادی، تولید ادبیات و واژگان جدید، تهی کردن جامعه از باورهای انقلابی و اقناع عمومی از طریق انس، جذابیت و تکرار مداوم برشمرد.
این کارگاه آموزشی رأس ساعت ۱۰:۰۰ صبح به پایان رسید و شرکتکنندگان آن را یکی از غنیترین و کاربردیترین برنامههای سالهای اخیر در حوزه تبلیغ ارزیابی کردند. انتظار میرود ثمرات علمی این کارگاه، کیفیت مجالس فاطمیه پیشرو را در میان جامعه مهاجرین افغانستانی و دیگر مخاطبان فارسیزبان به طور چشمگیری ارتقا دهد.
