مفهوم وحدت اسلامی، در تاریخ معاصر از شبهقارۀ هند برخاست و در نهایت، از طریق سید جمال در جهان اسلام گسترش یافت. این مفهوم همواره در چارچوب دوگانۀ مفهومی فرقهگرایی و سکولاریسم مورد خوانش و توجه قرار گرفته است. همین مسئله سبب شده که این مفهوم درست عکس کارکرد خود که ایجاد وحدت در بین فرق اسلامی برای غلبه بر عقبماندگی ناشی از استعمار و استبداد است، عمل کند. در این مقاله سعی بر آن است که زمینههای تاریخی و سیاسیـ اجتماعی ایجاد، تطور و گسترش این مفهوم بررسی شود.





