این كتاب از دو بخش جامعه و تاریخ تشكیل شده است:
بخش اول: جامعه 1-جامعه چیست؟ 2-تقسیمات و قطب باندی‌های اجتماعی 3- یگانگی یا چندگانگی جامعه‌ها از نظر ماهیت. بخش دوم: تاریخ 1-تاریخ چیست؟ 2-تاریخ عملی 3-انتقادها 4- اسلام و مادیت تاریخی 5-معیارها 6-تحول و تطور تاریخ. كتاب حاضر در موضوع خود خصوصاً از نظر اثبات بی‌پایگی ماتریالیسم تاریخی و نشان دادن لغزش‌های روشنفكران مسلمان در تحلیل حركت تاریخ و عوامل تحرك تاریخ، کم‌نظیر و شاید بی‌نظیر است.
