دسته بندی کلی این کتاب در شش فصل صورت گرفته است که عبارتند از:
1- تعریف وحدت
2- اهمیت وحدت و همگرایی
3- موانع وحدت و عوامل تفرقه
4- راه های رسیدن به وحدت
5- ثمرات وحدت و همگرایی
6- منادیان وحدت
درباره کتاب:
آیت الله خامنهای فرزند خلف مرحوم امام (ره) از منادیان امر وحدت در جهان اسلام است. ایشان بارها بر این مساله تاکید کرده و حتی وحدت را به عنوان واجب بزرگی می دانند که هر مستحبی بلکه هر واجب درجه دومی در مقام تزاحم با آن به کنار می رود. ایشان راهکارهای ارزشمندی را نیز در اینباره ارائه فرمودهاند که یقینا اگر بتوانیم سخنان و پیشنهادات ایشان را در مورد وحدت پیاده کنیم دیگر خیلی از مشکلات را نخواهیم داشت.
قسمتی از متن کتاب:
ما در مساله وحدت، جدی هستیم. ما اتحاد مسلمین را هم معنا کرده ایم . اتحاد مسلمین به معنای انصراف مسلمین و فرق گوناگون از عقاید خاص کلامی و فقهی خودشان نیست. 26/7/75 ( وحدت وهمگرایی ص 35)
بخشی از بیانات مقام معظم رهبری در فصل چهارم این کتاب:
تهیه منشوری مورد تایید همه علما و روشنفکران دنیای اسلام
بیایید وحدت اسلامی را عملی کنید و منشوری را که همه علمای اسلام، همه روشنفکران دنیای اسلام، همه برجستگان سیاسی با اخلاص دنیای اسلام آن را تایید و تصدیق کنند و برای عملی کردن آن تلاش کنند، تهیه کنید تا دیگر مسلمانی جرات نکند متکلم به کلمه توحید را که در یک مذهب یا در یک جناح دیگر است، تکفیر کند؛ تا برادران باهم باشند. (1385/05/30)
استفاده از نفوذ عالمان اهل سنت و شیعه در بین مردم خود
یک امر مشترکی وجود دارد یک دردهای مشترکی هست که درمانهای مشترکی دارد. عالم شیعه در بین مردم خود،عالم سنی در بین مردم خود نفوذ دارند؛ از این نفوذ استفاده کنند، این مشکلات مشترک را برطرف کنند. (1390/07/20)
وحدت و انسجام اسلامی امروز یک فریضه حتمی است که با همکاری خردمندان و دلسوزان می تواند راههای عملی آن پیموده شود.( 1386/09/27)
اختلاف بین طرفداران دو عقیده بر اثر تعصبات، یک امری است که هست و طبیعی است. و مخصوص شیعه و سنی هم نیست. بین فرق شیعه خودشان، بین فرق سنی خودشان؛ در طول زمان از این اختلافات وجود داشته است.
تاریخ را نگاه کنید، می بینید هم بین فرق فقهی و اصولی اهل تسنن مثل اشاعره و معتزله، مثل حنابله و احناف و شافعیه و اینها هم بین فرق مختلف شیعه، بین خودشان، اختلافاتی وجود داشته است. این اختلافات وقتی به سطوح پایین مردم عامی می رسد به جاهای تند و خطرناکی هم می رسد، دست به گریبان می شوند. علما می نشینند با هم حرف می زنند و بحث می کنند، لیکن وقتی نوبت به کسانی رسید که سلاح علمی ندارند، از سلاح احساسات و مشت و سلاح مادی استفاده می کنند که این خطرناک است.در دنیا این همیشه بوده؛ همیشه هم مومنین و خیرخواهان سعی می کردند که مانع بشوند؛علما و زبدگان، تلاششان این بوده است که نگذارند سطوح غیر علمی کارشان به درگیری برسد. (1385/10/25)
علمای شیعه و سنی بنشینند، با هم اعلامیه بدهند. (1384/12/08)
علما و زبدگان، تلاششان این بوده است که نگذارند سطوح غیر علمی کارشنان به درگیری برسد. (1385/10/25)
صرف نظر کردن از گذشته و قیچی کردن خود از آن
اگر کسی مخلصا لله احساس می کند که باید امروز بین برادران، برادری واقعی و عملی باشد، باید کوشش کند که گذشته را به یادها نیاورد؛ والا او میرود کتاب “احقاق الحق” را می آورد و به رخ این می کشد و این هم می رود کتاب “تحفه اثناعشریه” را می اورد و به رخ آن می کشد! هر دو هم به قدر کافی کتاب پر از طعنه و دفاع علیه همدیگر نوشته اند! اگر ما بخواهیم گذشته را مطرح کنیم نمی شود به وحدت رسید. باید نگاه کنیم بگوییم گذشته، گذشته است. “رحم الله معشر الماضین “. ما کاری به کار آنها نداریم اگر آنها هر کاری کرده اند ما امروز می خواهیم تکلیف خودمان را بیننا و بین الله نگاه کنیم. بیننا و بین الله، امروز ما باید با همدیگر توحید کلمه و رفاقت و برادری داشته باشیم. اگر بخواهیم این را عمل بکنیم باید از گذشته صرف نظر کنیم. (1386/10/08)
سالها پیش از انقلاب که با بعضی از برادران اهل سنت صحبت می کردم، به آنها می گفتم که اگر ما بخواهیم وحدت اسلامی تحقق پیدا بکند باید خودمان را از گذشته جدا و قیچی کنیم. البته وحدت یعنی همین که پیروان این دو مذهب با هم برادر باشند و احساس برادری کنند نه اینکه شیعه، سنی و تسنن، شیعه بشود نه، مراد از وحدت این نیست بلکه وحدت به معنای احساس برادری است و همین که هر طرفی احساس کند که دیگری هم مسلمان است حق اسلامی او را بر گردن خود احساس کند و متقابلا او هم به همین ترتیب عمل نماید. من میگفتم که اگر بخواهیم این کار را بکنیم باید خودمان را از گذشته جدا کنیم اگر به گذشته برگردیم دعواست این قدر بحث و تکذیب و تغلیط و درگیری و خونریزی و این طور چیزها اتفاق افتاده که اگر نگاهی به گذشته بکنیم باز دعوا خواهد شد. (1368/10/05)
آگاه شدن تودهها از اینکه دامن زدن به اختلافات و ممانعت از تحقق وحدت هدف دشمن است
در بعضی از کشورهای اسلامی مثل ریگ پول میریزند برای اینکه در بین سنیها اجتماع ضد شیعه درست کنند. این از این طرف، از آن طرف هم به یک گوینده به اصطلاح شیعی پول می دهند که در تلویزیون به نام شیعه امالمومنین عایشه را متهم کند قذف کند، اهانت کند. روشها اینهاست شما در مقابل این روشها چه کار می کنید؟ سنی چه کار می کنی؟ شیعه چه کار می کنی؟ از کارهای اینها گول نخوریم اختلاف برای آنها بیشترین و بزرگترین نعمت است. (1390/07/20)
یکی از کارها همین است که در بیانات این آقایان محترم هم بود مسئله اختلاف در میان امت اسلامی است. با دقت دارند کار می کنند اختلافات را برجسته می کنند گرایشهای انحرافی را هم در طرف شیعه هم در طرف سنی تقویت می کنند در طرف شیعه با نام تشیع گرایش قرمطی گری را مثل رامطه تقویت می کنند و افساد می کنند در طرف سنی گرایش ناصبی گری را با نام تسنن اما با باطن نصبی گری تقویت می کنند و در مقابل هم قرار می دهند باید بیدار بود باید هوشیار بود باید دید باید فهمید اینها آن اساس مسائلی است که امروز دنیای اسلام به آنها احتیاج دارد.( 1389/07/17)
خیلی مراقب باشید که نفوذهای دشمن پرچمهای اختلاف را بلند نکنند. هر پرچم اختلافی که بلند شد شما آن را متهم کنید که نفوذی دشمن است هر چند خودش نداند. (1368/04/13)
اگر چه به نظر ما اختلاف شیعه و سنی در حقیقت اختلاف نیست زیرا در اصول اصلی اسلام که اگر کسی آنها را نداشت مسلمان نیست مشترکند، یعنی هر دو مذهب به قبله واحد خدای واحد، پیامبر واحد قرآن واحد و احکام و ارکان واحد اسلامی معتقدند اما شما ببینید که استعمار در طول زمان از طرح مسئله شیعه و سنی در مقابل یکدیگر چه وسیلهای اختلافی به خصوص در محافل پایینتر و نسبت به اوساط پایین مردم که از معرفت و توجه قدری دورتر هستند درست کرده است. (1368/07/11)
همین وحدت با ارزشی که به برکت آن شما توانسته اید این همه پیروزی را به دست بیاورید دشمنی هایی در کمین دارد باید هوشیار باشید و نگذارید اختلافات به وجود آید در آنجای یکه بهانه ای اختلاف هست و دشمن می تواند آنجا مستمسکی برای اختلاف درست کند. بیشتر مواظب باشید در مسئله مذهب و اختلافات مذهبی که قرنهای متمادی دشمنان از آن سوء استفاده کردند بیشتر باید مواظب باشند هم شیعه باید مواظب باشد هم سنتی. (1371/06/24)