مقامات حضرت فاطمه عليهاالسلام در كتاب و سنت، ترجمه فارسى «مقامات فاطمة الزهراء(س)» محمد سند بحرانى است كه توسط احمد خوانسارى انجام گرفته است.
اين كتاب، در حقيقت نتيجه يكى از مباحثى است كه براى پاسخ به برخى سؤالهايى كه از آنها غفلت شده، تنظيم گرديده است؛ از آن جمله مقام حضرت زهرا(س) و ماهيت حجيت و ولايت آن بانوى الهى است.
براى اجابت اين قبيل سؤالها مؤلف مباحثى با محوريت قرآن كريم و مفسريت سنت نبويه و ائمه هدى(ع) عنوان كرده كه البته كاملا با استدلالهاى فقهى و كاربردى مقرون است.
نكته ديگر، استفاده مؤلف محترم از ادله مورد اتفاق شيعه و سنى است؛ لذا بسيارى از مقامات آن حضرت از لابهلاى كلمات بزرگان اهل سنت به تصوير كشيده شده است.
در واقع اين كتاب بحثى كاملا استدلالى و علمى در مورد مقامات و حجيت ولايت الهى آن حضرت است كه در ابتدا بهصورت تقرير مطالب، بهعنوان «مقامات فاطمة الزهراء(س) في الكتاب و السنة» به قلم فاضل گرانقدر آقاى سيد محمدعلى الحلو، به زبان عربى چاپ شده است و پس از ترجمه كامل و البته آزاد و با حفظ مطالب اصلى آن، جلسههاى ديگرى با استاد شيخ محمد سند برگزار و تحقيقات جديدى بدان اضافه گرديد كه اينك در اختيار همه علاقهمندان به آن بانوى بزرگ قرار مىگيرد.
از جمله نقاط قوت كتاب اين است كه بيشتر از ادله مورد قبول شيعه و سنى بهره برده است؛ به همين جهت، بسيارى از مقامات آن حضرت را از ميان كلمات بزرگان اهل سنت به تصوير كشيده است.
اين كتاب در ده مقام زير تدوين شده است:
- منزلت فاطمه(س) در قرآن؛
- حجت بودن ايشان بر ائمه و انبيا؛
- مريم تمثيلى از فاطمه؛
- أم أبيها و أم المؤمنين بودن ايشان؛
- خشنودى و غضب فاطمه؛
- مباهات خداوند به فاطمه(س)؛
- مضامين عالى خطبه حضرت زهرا؛
- فاطمه معيار امامت؛
- شمول همه آيات مربوط به اهلبيت بر فاطمه؛
- ولايت حضرت فاطمه(س) در امور عامه.
در روايتى از امام حسن عسکری(ع) آمده است كه ما حجت خداوند بر خلق هستيم و مادر ما فاطمه حجت خدا بر ماست نویسنده با ذكر اين حديث، شواهدى بر مدعاى خود مىآورند؛ مثل رواياتى كه در مورد مصحف فاطمه(س) آمده و مدلولشان اين است كه اين كتاب شريف، واسطه علمى بين ائمه و خداوند تبارك و تعالى در علم محفوظ مىباشد و در آن، همه وقايع تا روز قيامت آمده است؛ در نتيجه فاطمه زهرا(س) با اين منبع فراگير علوم بر ائمه اطهار حجت مىباشد؛ همانگونهكه پيامبر اكرم بهواسطه قرآن كريم حجت بر ائمه(ع) است… و وساطت آن حضرت به لحاظ ارتباط وى با عالم انوار مىباشد.
مؤلف با توجه به روايتى از امام جعفر صادق(ع) – كه فرمودند: مريم سيده زنان دوره خويش بود، لكن فاطمه سيده زنان عالمين از پيشينيان و پسينيان است. معتقد است كه حضرت مريم(س) تمثيلى است از فاطمه مرضيه در قرآن؛ به همين جهت به مقايسهاى بين حضرت زهرا(س) و مريم مقدس دست مىزند و با ذكر تفسير آياتى كه در مورد مقامات حضرت مريم(س) آمده است، به بررسى افضليت حضرت زهرا(س) بر حضرت مريم(س) مىپردازد (اين مطلب در مقام سوم مورد بررسى قرار گرفته است).