حكم اختلاط دختر و پسر در دانشگاه مطابق فتوای مقام معظم رهبری

س ۱۳۳۰: جوانانی که در مدارس و دانشگاهها مشغول تحصیل هستند با دختران هم برخورد و ملاقات دارند و به حکم هم‌کلاسی و هم‌درس بودن با آنان راجع به مسائل درس و غیر آن گفتگو می‏کنند که گاهی بعضی از صحبتها با خنده و شوخی همراه است که البته به قصد ریبه و لذت نیست آیا این کار جایز است؟

ج: اگر همراه با مراعات حجاب و بدون قصد ريبه و همراه با اطمينان به عدم وقوع در مفاسد باشد، اشکال ندارد، و الا جايز نيست.

س ۱۳۲۸: ورود به دانشگاه یا دانشکده‏ای که باعث اختلاط با زنانی که بدون پوشش برای تحصیل در آنجا حضور دارند می‏شود، چه حکمی دارد؟

ج: وارد شدن به مراکز آموزشی برای تعليم و تعلّم اشکال ندارد، ولی بر زنان و دختران حفظ حجاب واجب است و بر مردان هم واجب است از نگاه حرام خودداری نموده و همچنين از اختلاط که موجب خوف فتنه و فساد است، اجتناب نمايند.

س ۱۰۸۷: وظیفه جوانان مؤمن در دانشگاههای مختلط در برابر مفاسدی که در بعضی از آن مکانها مشاهده می‏کنند، چیست؟

ج: بر آنان واجب است که ضمن دورى جستن از ابتلا به مفاسد، در صورت تمکن و تحقق شرايط امر به معروف و نهى از منکر مبادرت به انجام اين فريضه کنند.اجوبه الاستفتائات .

پاسخ به سؤالات شرعی مخاطبان درباره مسائل تحصیلی مطابق با فتاوای حضرت‌ آیت‌الله‌العظمی خامنه‌ای

اگر دانشجویی چه پسر چه دختر از یکی از اساتیدش که نامحرمش می­باشد و جنس مخالف آن دانشجو است، خوشش آمده باشد و با توجه به اینکه باید سر کلاس­هایش برود تا از آن درس حذف نشود و یا مجبور نشود ترم اضافه­ تری در آن دانشگاه بماند، تکلیفش چیست؟
دانشجو از استاد خوشش آمده، سوال این است آیا می­تواند در کلاس شرکت کند یا نه؛ خوش آمدن دو گونه است یک وقت است که به خاطر مقام علمی از او خوشش می‌­آید یعنی میگوید عجب استاد زبردستی است یا از جهات دیگر فرضا مقام معنوی مثلا چه آدم محجوبی است با حیا است یا از نظر نظم درسی، از این چیزها باشد اشکالی ندارد. آن خوش آمدنی اشکال دارد که خوش آمدن جنسی و شهوانی باشد؛ یعنی اگر نگاه می کند و خوشش می آید. به هر حال اصل شرکت در کلاس اشکال ندارد ولی از مسائلی که ممکن است موجب تحریک شهوت شود باید پرهیز کند. اگر نگاه است، اگر صحبت اضافه است و امثال اینها باید پرهیز کند.

سلام علیکم. آیا استفاده از عطر و ادکلن در کلاسی که دختر خانم­‌ها حضور دارند اشکال دارد؟ و اگر خانم­ها استفاده کنند چطور است؟
اگر استفاده از عطر و ادکلن در جایی که نامحرم وجود دارد باعث جلب توجه نامحرم شود، یعنی نامحرم استشمام می­کند و توجهش جلب میشود که این بوی عطر چه کسی است که استفاده کرده، جایز نیست. اما اگر باعث جلب توجه نباشد و مفسده­‌ای هم نداشته باشد، اصلش خب افراد خوش بو باشند بهتر است.

با عرض سلام؛ استاد مرد برای آموزش تجوید و قرائت قرآن به دختران، گناه دارد؟
به طور کلی هم امام راحل و هم حضرت آقا منع کرده­‌اند که استاد آموزش قرائت به خانم­ها، مرد باشد؛ همچنین برای مسائل رزمی و نظامی هم منع کرده اند. به هر حال اینها موجب مفسده است. الحمدالله در کشور ما برای خانم­ها استاد وجود دارد. حالا یک وقت است یک سری نکات تجویدی یا انواع قرائتها و علوم قرآنی را تدریس می­کند، اگر مثل سایر دروس باشد و اگر رعایت مسائل شرعی شود، اشکالی ندارد. اما یک وقت هست که این خانم می­خواهد پیش استاد مرد با صوت قرآن بخواند، این است که منع شده و موجب مفسده خواهد شد.

نگاه کردن به چهره دختران دانشجو که همکلاسی ما هستند و در برخی از موارد مجبور به صحبت کردن و تعامل با آنها در زمینه‌­های درسی می­شویم و آنها حجاب را به طور کامل رعایت نمی­کنند و حواس ما به آنها پرت می­شود و بعضا آرایش هم می­کنند چه حکمی دارد؟ در صورتی که آنها برای خود حرمت قائل نیستند و به تذکرات دیگران در مورد وضع پوشش خود اعتنا نمی­کنند؟
به نظر حضرت آقا نگاه به چهره زن نامحرم اگر آرایش داشته باشد، جایز نیست. اگر آرایش نداشته باشد بدون قصد لذت (یعنی از روی شهوت و لذت نگاه نکند) نگاه کردن به قرص صورت به مقداری که در وضو شسته شود و دست­ها تا مچ اشکالی ندارد. اما اگر حجابش را درست مراعات نمی­کند، چه به تذکر گوش بدهد چه به تذکر گوش ندهد فرقی نمی­کند، اگر مثلا موها پیدا است گردنش پیدا است نگاه کردن جایز نیست. حالا یک موقع هست نگاه می­افتد، باید دیگر ادامه ندهد. نگاه اول هم معنایش همین است مثلا دارد می­رود نگاهش می­افتد به خانمی که موهایش پیداست گردنش پیداست و ادامه هم نمی­دهد این اشکال ندارد؛ اما اگر عمدا و با توجه نگاه کند و نگاه را ادامه دهد، این حرام است.

در کارهای پژوهشی به ناچار ترکیب پژوهشگران مختلط بسته می­شود. بنا بر اقتضائات کاری، بحث و گفتگوهایی وجود دارد و حتی ممکن است شوخی­‌هایی بین حاضرین در جلسات اتفاق بیافتد. به لحاظ شرعی این چه حکمی دارد؟
به لحاظ شرعی اصل صحبت زن و مرد، اولا اگر حرف­‌های بدی نباشد، یعنی از نظر محتوا اشکال شرعی نداشته باشد، دوما حرف­‌هایی که رد و بدل می­شود تحریک­آمیز نباشد شهوت جنسی را تحریک نکند، سوم اینکه مفسده­‌ای نداشته باشد اشکالی ندارد.
یک وقت حرف، حرف بدی نیست دروغ نیست، غیبت نیست، رکیک و زشت نیست، سخریه نیست، یعنی دیگران را مسخره نمی کنند، لقب بد نمی­دهند، یا مطالب مفسده­‌ای نداشته باشد، این چیزها نیست اشکال ندارد. پس اگر یک خانمی وقتی می­رود در مغازه ای چیزی می­خرد با مرد نامحرم حرف می­زند و سوال از جنس موجود می­پرسد از قیمت آن می­پرسد مبلغی که باید بپردازد، اینها را که دیگر اسلام منع نکرده است؛ البته با مراعات حجاب و عفاف. اما گاهی وقت­ها یک کلمه دوستت دارم ولو خود این کلمه هیچ مشکلی ندارد، اما یک دختر جوان به یک پسر جوان بگوید یا بلعکس که مفسده انگیز است اشکال دارد. ولی به طور کلی اسلام با اختلاط زن و مرد بیش از حد نیاز موافق نیست؛ یعنی به مقدار ضرورت و لازم اکتفا کنند. همچنین از شوخی کردن و مزاح کردن که معمولا موجب مفسده است بپرهیزند؛ اما یک وقت مطلبی گفته شد و یکی هم خنده­‌اش گرفت خنده هم از روی مسائل جنسی نبود، آن را نمی­شود گفت حرام است. ولی به طور کلی باید این نکات مراعات شود تا مفسده­‌ای پیش نیاید.

سلام علیکم آیا احساس محبتی که مرد و زن نامحرم به علت معاشرت کاری در دل­شان به وجود می­آید همان ریب و فتنه است؟
علیکم السلام و اما نسبت به سوالی که کردید اگر واقعا این محبتی که ایجاد شده است، محبتی است که از روی مسائل جنسی است بله اشکال دارد و موجب فتنه است و ریبه همین است و اشکال دارد. اما اگر از این جهت نیست، مثلا آدم باشخصیتی است، آدم مومنی است، آدم بامعلوماتی است، آدم مدیری است از این جهت باشد اشکال ندارد. من یک مثال بزنم، هستند الان بسیاری از خانم­ها که به شخصیت­های بزرگ معنوی و اجتماعی علاقه دارند، اما این علاقه علاقه جنسی نیست، به امام راحل میلیون­ها زن هم علاقه داشتند، اما این علاقه علاقه جنسی نبوده علاقه معنوی است و اشکالی ندارد. آن علاقه و محبتی اشکال دارد که از روی شهوت و مسائل جنسی باشد.

پرسیدند وظیفه دانشجویان در برابر بدحجابی و گاهی روابط نامناسب دختران و پسران چیست؟
این جوابش معلوم است: جوابش نهی از منکر است. بدحجابی منکر است، ارتباط نامناسب دختران و پسران که نامحرم هستند منکر است، وظیفه ما نهی از منکر است. وظیفه عمومی هم به نظر حضرت آقا تذکر لسانی است، یعنی اقدامات دیگری نظیر اینکه کسی را بخواهند کتک بزنند جایز نیست؛ ارتکاب حرام هم مثل فحش و ناسزا گفتن و لفظ بد به کار بردن برای نهی از منکر، آن هم جایز نیست به هر حال تذکر لسانی در صورتی که شرایط وجود داشته باشد وظیفه است.

نوشتند تدریس خانم محجبه برای دانشجویان پسر چه حکمی دارد در چه شرایطی جایز است؟
در صورت ضرورت و با شرایطش، اشکال ندارد. مثلا خانمی که مسن است، حجابش را هم رعایت می­کند و در حرف زدن دقت می­کند حرف­های خدای ناکرده فتنه­‌انگیز و تحریک آمیز بر زبان جاری نمی­کن،د تدریسش را دارد و هیچ مفسده­‌ای ندارد، ولی به طور کلی اینکه استاد زن باشد همه شاگردها مرد باشد یا بالعکس معمولا مناسب نیست و گاهی هم ممکن است در این گفتگوها و روابط اشکال شرعی وجود داشته باشد. سايت رسمي مقام معظم رهبري.