در نیمهی ماه رمضان سال سوم هجری، نخستین ثمرهی زندگی مشترک علی(ع) و فاطمه زهرا(س)، نواده پیامبر گرامی اسلام (ص) چشم به جهان گشود. پیامبر(ص) برای گفتن تهنیت، به خانهی علی(ع) آمد و نام این مولود مبارک را از سوی خداوند «حسن» نهاد.
تقارن ولادت این وجود مبارک که به کریم اهلالبیت معروف گردید با برترین ماه که ماه کرامت و به رمضان کریم مشهور است پرده – از اسرار تفسیر واقعی مصداق حقیقی کرامت و بزرگواری بنیآدم که آفرینندهی کریم در کتاب سترگ آسمانی (قرآن) آن را مدال افتخار بر سینهی انسان دانسته و خلقت او را شایستهی تبریک گویی به خود و مهر تایید بر پیشانی جانشینان خود در زمین و رمز برتری این موجود بر سایر مخلوقات، قلمداد کرده و دربیان رسول گرامی خود آن را همتای کتاب کریم خویش قرار داده که “انی تارک فیکم الثقلین، کتاب الله و عترتی اهلبیتی” برمیدارد و راز و رمز این تقارن و همسویی و باهم بودن را آشکار میکند.
آنگونه که امام مجتبی (ع) در اولین خطبه پس از شهادت پدر گرامیاش امیرالمومنین (ع) بیان فرمود: “دیشب مرد یگانهی از جهان رخت بربست که در میان گذشتگان و آیندگان، در دانش و علم و عمل یکتا بود. در همه حالات در کنار پیامبر و نگهبان اسلام و پیامبر و در این راه از هیچگونه تلاش و مجاهدت دریغ نمیکرد و پیامبر در جنگها او را به سپهسالاری میفرستاد و او پیروزمندانه باز میگشت و از زرد و سفید دنیا (سیم وزر) بیش از هفتصد درهم که سهمیهاش بود چیزی نگذاشته است”.
به بهانهی ولادت آن امام بزرگوار در ذیل به گوشههای از فضایل و ارجمندی آن حضرت اشاره میکنیم:
یکم) محبت فوقالعادهی پیامبر (ص) به آن حضرت:
به نقل از بسیاری از روایات ، این محبت نسبت به امام حسن و امام حسین (ع) فوقالعاده بوده و رسول اکرم بارها آن را ابراز مینمودند و در فرمایش معروف که از منابع فریقین نقلشده آمده است که پیامبر گرامی فرمودند: «حسن و حسین اماماند چه قیام کنند و چه نکنند» و یا آنکه فرمودند:«آنکه حسن و حسین را دوست بدارد مرا دوست داشته و آنکه با این دو کینه ورزد و دشمندارند با من دشمنی کرده است» و هم میفرمود: «حسن و حسین، سرور جوانان بهشتند». بزرگی منش و سترگی روح آن امام، چنان بود که پیامبر ارجمند اسلام (ص) او را باکمی سن و سال، در برخی از عهدنامهها گواه میگرفت، چنانکه به نقل تاریخ، حضور آن حضرت در عهدنامهی ثقیف و جریان مباهله با اهل نجران و عهدنامههای دیگر بهعنوان فرزندان پیامبر و گواه بر عهدنامهها، شاهد ارجمندی و بزرگواری آن حضرت بوده است.
دوم) پرهیزگاری و زهد امام مجتبی(ع):
عبادت و تقوی رمز پیشرفت اولیای الهی و زمینهساز رسیدن به اوج کمالات و فتح قلههای سعادت است آثار این پرهیزگاری را در هنگام وضو و نماز آن حضرت همه مشاهده میکردند؛ به هنگام وضو رنگ میباخت و در نماز به لرزه میافتاد و میفرمود آنکه در پیشگاه خداوند میایستد را جز این سزاوار نیست. پیاده و گاه برهنهپا، بیستوپنج بار به خانهی خدا رفت.
سوم) بخشندگی و سخاوت:
کریم اهلبیت در بذل و بخشش و دستگیری از بیچارگان، سرآمد روزگار خویش و آرامبخش دلهای دردمند و نقطهی امید درماندگان بود، هیچ آزردهدلی نزد آن حضرت شرح پریشانی نمیکرد، جز آنکه مرهمی بر دلآزرده او مینهاد و بسیار میشد پیش از آنکه مستمندی اظهار احتیاج کند، از او رفع نیاز میکرد. این امر به صورتهای گوناگون مستقیم و غیرمستقیم ازجمله اطعام به مردم در مهمانخانهی علی (ع) که با سرپرستی امام حسن (ع) اداره میشد و در زندگی کریمانهی آن حضرت، سه بار هرچه داشت نیمی از آن را به فقرا و مستمندان انفاق کرد.
چهارم) شجاعت و شهامت:
بهرغم آنچه دشمنان و کوردلان شایع کرده بودند که شجاعت امام حسن (ع) از دیگر اییمه کمتر بوده است، تاریخ گواه صدق برخلاف این پندار است. حضور فعال و موثر امام مجتبی (ع) در فتح شمال آفریقا توسط مسلمانان به همراه پدر و حضور پرشور و تعیینکننده در جنگهای جمل و صفین و… در کنار پدر و تلاشهای موثر آن حضرت در بسیج و ساماندهی مردم در جنگهای یادشده، نشان آشکار بر بطلان پندارها و شایعات دروغین دشمنان بوده است. دشمنان عنود و جاهلان ناآگاه، نسبت به امام مجتبی (ع) تهمتهای ناروایی را پخش و تبلیغ کردند که به نمونهی از آن اشاره شد و همچنان در مورد صلح آن حضرت، یا ازدواجها و طلاقهای امام (ع)، مغرضانه یا از روی ناآگاهی و جهل به جعل و تحریف واقعیت پرداختند که خوشبختانه کتابهای متعدد و معتبر و مستند در رد یاوهگوییها و پندارها و اکاذیب ذکرشده، نوشتهشده و با توجه به محکمات فرمایشات پیامبر عظیم الشان اسلام (ص) که در سطور فوق به برخی از آن اشاره شد و مقام ارجمند عصمت معصومین (ع) که با دلایل محکم و مستند عقل و نقل، همراه هستند، دیگر جایی برای پندارهای موهوم و غرضآلود، باقی نمیماند. و ما به همین مختصر، از باب تیمن و تبرک و به مناسبت مولود مبارک کریم آل طه بسنده و دامنهی این سطور ناقص را با قطعه شعری دربارهی آن امام همام (ع)، برمیچینیم.
نام نیکویش حسن، خلقش حسن، خویش حسن
مجمع اسمای حسنی را که ” فادعوه بها ” است
حسن سرتاسر، ز پا تا سر، ز سر تا پا شده
مظهر نص ” له الاسماء والحسنی” شده