مهر و محبت خاندان پیامبر صلوات الله علیهم همیشه در دل امت اسلامی جایگاه منحصر به فردی داشته است اما در میان خاندان رسالت و امامان معصوم علیه السلام علاقه به حضرت علی ابن موسی الرضا علیه السلام همیشه با جلوه ها و شکلهای ویژه ای خود را نشان داده است. فرقی نمی کند مردمان مسلمان در کجای دنیا باشند چون مهر حضرت رضا علیه السلام دل ها را متوجه خویش می کند. روزهای دهه کرامت و ایام میلاد امام رضا علیه السلام سرزمین ها و کشورهای همجوار مشهدالرضا بیش از هر زمان دیگری در ارتباط معنوی با حرم رضوی هستند.
به این مناسبت با حجت الاسلام قربان علی فصیحی غزنوی، از صاحبنظران و فعالان دینی جامعه افغانستان گفتگو کرده ایم.
پیروان و محبان اهل بیت (ع) در افغانستان بخش بزرگی از جهان اسلام و تشیع هستند که منزلت و جایگاه آنان به درستی معرفی نشده است در حالی که عالمان بزرگ و مراجع عظام از میان آنان برخواسته اند. لطفاً در این باره برای مخاطبان ما توضیح دهید؟
با درود و سلام خدمت حضرت عالی و مخاطبان تان؛ بنده قربان‌علی فصیحی غزنوی، کارشناس مسائل مذهبی و پژوهشگر در حوزه علمیه هستم. ابتدا دهه کرامت، میلاد مسعود فاطمه معصومه (س) و امام رئوف حضرت امام رضا (ع) را خدمت شما و یکایک مخاطبان تان تبریک و تهنیت عرض می کنم. از خداوند منان می طلبم که که ما را از پیروان راستین ائمه هدی علیهم السلام قرار دهد و با محبت آنان زنده نگهدارد و با ولایت آنان بمیراند.
در رابطه با سؤال حضرت عالی عرض کنم افغانستان سرزمینی است با سابقه تمدنی چنیدن هزار ساله و پیشینه علمی و فرهنگی در جهان اسلام. افغانستان در روزگاری مهد فقها و محدثان برجسته بوده است.
زمانی، منطقه «بلخ» مرکز مهم حدیثی بوده است؛ محدثان برجسته شیعه در این منطقه حضور داشته اند. مرحوم شیخ صدوق، کتاب شریف من لایحضره الفقیه را در همین منطقه تدوین کرده است.
حیدر قلی خان سردار کابلی، دانشمند جامع معقول و منقول از افتخارات افغانستان است. مرحوم آیت الله محمد کاظم آخوند خراسانی صاحب کتاب درسی حوزه های علمیه به نام کفایة الاصول از افغانستان است. از همه مهمتر اباصلت هروی یار و همراه مورد اعتماد امام رضا (ع) از افغانستان است.
امروزه نیز آیات عظام تقلید همانند مرحوم مدرس افغانی، محقق کابلی و حضرت آیت الله العظمی شیخ محمد اسحاق فیاض (دام ظله) و ده ها شخصیت دیگر که مجال ذکر آنان نیست از مردم و شیعیان افغانستان هستند.
با توجه به آنچه عرض شد، افغانستان سهم بزرگی در تدوین و گسترش فرهنگ اصیل اسلامی و شیعی دارد.
متأسفانه تهاجم و لشکر کشی بیگانگان و دولت های استعماری همانند انگلیس در گذشته و اشغال نظامی افغانستان توسط ارتش سرخ شوروی سابق و اخیراً تهاجم ایالات متحده آمریکا و هم پیمانانش، بسیاری از چهره های علمی و عالمان برجسته شیعه و سنی را از مردم ما گرفتند.
عالمان افغانستان به خصوص عالمان شیعه نقش عمده و اساسی در دفاع از ارزش های دینی و مذهبی داشته و دارند و در این راستا قربانیان زیادی را تقدیم کرده اند.
منزلت حضرت رضا (ع) در میان مردم افغانستان چگونه است و چه جلوه ها و ابعادی دارد؟
مردم افغانستان از شیعه و سنی، ارادت خاصی به خاندان عصمت و طهارت به خصوص امام رضا (ع) دارند. مردم افغانستان در طول تاریخ بعد از شهادت امام رضا (ع) برای عرض ارادت با پای پیاده از دورترین نقاط افغانستان به مشهد الرضا(ع) می‌آمدند. در این باره لازم می دانم داستانی را که آیت الله شهید دستغیب از زبان مولوی حسن جان قندهاری در کتاب «داستانهای شگفت» نقل کرده است خدمت شما عرض کنم. داستان از این قرار است که خانواده ای عازم زیارت امام رضا(ع) می شوند، در بیابانی نزدیک مرز ایران، خانم زایمان می کند، مادر سر زایمان از دنیا می رود، همسرش خانم را همانجا دفن خاک می‌کند. نوزاد را که توان حملش نبوده است، سایه‌بانی برایش می سازد که تا هر وقت زنده است، زیر سایه و پناهگاه بماند. خود عازم مشهد می‌شود و بعد از زیارت حضرت رضا (ع) از همان مسیر بر می گردد. وقتی در محل مذکور می رسد، کنار قبر همسرش فاتحه خوانده و به یادش می افتد که در پناهگاه از فرزند نوزادش خبر بگیرد، به سمت پناهگاه حرکت می کند، می بنید گرگی از همان پناهگاه بیرون شد، با شتاب خود را به پناهگاه می رساند، می بیند که فرزندش زنده و سر حال است. این حکایات نشان می دهد که مردم افغانستان چه اندازه ارادت به حضرت رضا(ع) دارند.
وضعیت دینداری در میان نسل جدید افغانستان را چطور ارزیابی می کنید و شهر مشهد و حرم رضوی چه جایگاهی در ذهن و ضمیر جوانان افغانستان دارند؟
با وجود چندین دهه جنگ و کشتار بی رحمانه و تهاجم وحشیانه و لشکر کشی و نیز تهاجم فرهنگی بیش از 50 کشور به افغانستان، وضعیت دینداری در بین مردم افغانستان به خصوص جوانان آن کشور مثال زدنی است. شرکت جوانان در کانون های فرهنگی و مراکز قرآنی بسیار با شکوه است و با شوق و علاقه در این مراکز دینی و مذهبی شرکت می کنند.
اخیراً دنیا شاهد بودند که دختران شیعه و هزاره افغانستان در مکتب سید الشهدا(ع) مورد حمله وحشینه تروریست ها قرار گرفته و حدود صد نفر از دختران آن مکتب به شهادت رسیدند.
درباره علاقه مندی و ارادت جوانان مهاجر افغانستانی به اهل بیت پیامبر(ص) نیاز به یادآوری نیست که جوانان و نسل جدید چه اندازه به این خاندان علاقه‌مند هستند. با تمام وجود از حریم سیده زینب(س) در سوریه دفاع کردند شاهد زنده این ارادت، نسل جدید دوستدار و مدافع اهل بیت (ع) است.
شاهد ارادت مردم ما نسبت به امام رضا(ع) حضور بیشترین مهاجرین در استان خراسان رضوی و مشهد الرضا است که با همه سختی و دشواری در کنار آن حضرت آرامش معنوی دارند.
