پرسش:
چراهنگام دعا، دست‌های خود را به طرف آسمان می‌گیریم؟
پاسخ:
برخی گمان دارند که هنگام دعا، دست‌ها به سوی خدا بالا برده می‌شوند! در حالی که چنین گمانی، مکان قائل شدن برای خداوند متعال می‌باشد؛ بلکه این دست تمنّا برای طلب رزق است که به سوی آسمان بی‌کران، بالا برده می‌شود.
زمین و تمامی سیارات و کهکشان‌ها، و آسمان‌های هفتگانه، همگی در آسمان قرار دارند؛ لذا اهل آنها نیز در آسمان قرار دارند.
●- عرش الهی، که مقدرات عالَم هستی از آنجا نازل می‌گردد، در زمین نیست، بلکه در آسمان قرار دارد و فرشتگانی که حامل یا طواف کنندۀ آن عرش می‌باشند نیز در آسمان می‌باشند:
«وَتَرَى الْمَلَائِكَةَ حَافِّينَ مِنْ حَوْلِ الْعَرْشِ يُسَبِّحُونَ بِحَمْدِ رَبِّهِمْ وَقُضِيَ بَيْنَهُمْ بِالْحَقِّ وَقِيلَ الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ» (الزّمر، 75)
– و فرشتگان را می‌بینی که پیرامون عرش حلقه زده‌اند، پروردگارشان را همراه ستایش تسبیح می‌گویند، و در میان اهل محشر به حق داوری شود، و [پس از پایان کار قیامت] گویند: همه ستایش‌ها ویژه خداوند است که پروردگار جهانیان است.
●- فرشتگان، در هر کجا که باشند و هر مأموریتی که داشته باشند، در آسمان قرار دارند و برای مأموریت‌هایی، به زمین نیز نزول می‌یابند (فرود می‌آیند)، چنان که فرمود: «تَنَزَّلُ الْمَلَائِكَةُ – فرشتگان نزول می‌یابند».
●- مقدرات عالَم هستی و از جمله زمین و اهلش، همه مبتنی بر علم، حکمت، قدرت و مشیّت الهی، در عرش الهی مقدر (اندازه‌گذاری) می‌شوند و از آسمان به زمین فرستاده می‌شوند؛ چنان که فرمود:
««يُدَبِّرُ الْأَمْرَ مِنَ السَّمَاءِ إِلَى الْأَرْضِ ثُمَّ يَعْرُجُ إِلَيْهِ فِي يَوْمٍ كَانَ مِقْدَارُهُ أَلْفَ سَنَةٍ مِمَّا تَعُدُّونَ» (السجدة، 5)
– امور اين جهان را از آسمان به سوی زمين تدبير میكند سپس در روزی كه مقدار آن هزار سال از سالهائی است كه شما میشمريد به سوی او باز می‌گردد (و دنيا پايان میيابد).
و فرمود:
«وَفِي السَّمَاءِ رِزْقُكُمْ وَمَا تُوعَدُونَ – و روزى شما و آنچه وعده داده شده‌ايد در آسمان است» (الذاریات، 22)
●- حیات موجودات زمینی نیز به واسطه نور و حرارات خورشید، گردش شب و روز، وزش بادها و بارش باران‌ها، از آسمان به زمین می‌باشد.
«وَهُوَ الَّذِي أَرْسَلَ الرِّيَاحَ بُشْرًا بَيْنَ يَدَيْ رَحْمَتِهِ وَأَنْزَلْنَا مِنَ السَّمَاءِ مَاءً طَهُورًا» (الفرقان، 48)
– و او كسی است كه بادها را بشارتگرانی پيش از رحمتش فرستاد؛ و از آسمان آبی پاك كننده نازل كرديم.
«أَلَمْ تَرَ أَنَّ اللَّهَ أَنْزَلَ مِنَ السَّمَاءِ مَاءً فَتُصْبِحُ الْأَرْضُ مُخْضَرَّةً إِنَّ اللَّهَ لَطِيفٌ خَبِيرٌ» (الحج، 63)
– آيا نديدهاى كه خدا از آسمان آبى فرو فرستاد و زمين سرسبز گرديد؟! آرى خداست كه دقيق و آگاه است.
●- حضرت عیسی علیه السلام، در آن شرایط، دعا نمود که خداوند متعال، از آسمان مائدۀ آسمانی بفرستد:
«قَالَ عِيسَى ابْنُ مَرْيَمَ اللَّهُمَّ رَبَّنَا أَنْزِلْ عَلَيْنَا مَائِدَةً مِنَ السَّمَاءِ تَكُونُ لَنَا عِيدًا لِأَوَّلِنَا وَآخِرِنَا وَآيَةً مِنْكَ وَارْزُقْنَا وَأَنْتَ خَيْرُ الرَّازِقِينَ» (المائدة، 114)
– عیسی بن مریم گفت: خدایا! ای پروردگار ما! برای ما از آسمان سفره‌ای پر از غذا نازل فرود آور تا عیدی برای اهل زمان ما و نسل آینده ما، و نشانه‌ای از سوی تو باشد؛ و ما را روزی بخش که تو بهترین روزی دهندگانی.
●- «إِنَّا أَنْزَلْنَا إِلَيْكَ الْكِتَابَ – همانا ما کتاب را بر تو فرستادیم»؛ یعنی وحی، کتاب و شریعت (قوانین الهی) نیز از منبع علم لایزال الهی، به عرش نازل می‌شود و سپس توسط الهام قلبی یا فرشتگان وحی، به زمین و قلب پیامبران علیهم السلام نازل شده است.
●- بنابراین، دست ظاهر را هنگام دعا به سوی آسمان بلند کردن، یا چشم به آسمان دوختن و نگاه را بالا گرفتن، یعنی بلند کردن «دست نیاز» و «چشم انتظار»، برای دریافت اجابت دعا، رزق و برکات، به سوی آسمانی که خیر و روزی از آن به زمین نازل می‌گردد.
