در این کتاب، قلمرو انسان در ناحیه آگاهی‌ها و خواسته‌ها در مقایسه با حیوان مورد بررسی قرار گرفته و ملاک امتیاز انسان از حیوان، علم و ایمان دانسته شده است.
رابطه علم و ایمان و آثار و فواید ایمان مذهبی، از بحث‌های دیگر این کتاب است. در ادامه پس از طرح ضرورت وجود مکتب و ایدئولوژی و برشمردن انواع ایدئولوژی، مکتب اسلام به عنوان مکتبی جامع و همه جانبه مورد توجه واقع شده است. منابع تفکر در اسلام (طبیعت، تاریخ و ضمیر انسان) بحث پایانی کتاب را تشکیل می دهد.
