ابنا: امام جمعه دهلی نو اظهار داشت: جوانان حضور فعالی در برنامههای مختلف دارند. یک زمان تنها پیرمردها در نماز جمعه شرکت میکردند اما پس از انقلاب، غوغایی بین جوانان شیعه ایجاد شده است
کشور هند با ۳/۳ میلیون متر مربع مساحت، از نظر وسعت، هفتمین کشور جهان و با ۱٬۴۲۲٬۰۰۰٬۰۰۰ نفر جمعیت، اولین کشور پرجمعیت جهان است.
تاریخ تشیع در برخی از مناطق شبه قاره هند سابقهای دیرینه دارد. افزون بر حضور جمعیتهای شیعی، در دورههای مختلف تاریخی، حکومتهای شیعی نیز در این مناطق تشکیل شد. ظهور تشیع در شبه قاره هند، با ورود مسلمانان به این منطقه در زمان حکومت امام علی(ع)، همزمان بود.
درباره آمار شیعیان در کشور هندوستان اطلاعات دقیقی در دست نیست. منابع مختلف جمعیت شیعیان هندوستان را بین ۳۰ تا ۵۰ میلیون نفر تخمین زدهاند و برخی، شیعیان هند را بزرگترین جمعیت شیعیان جهان بعد از ایران دانستهاند. با اینکه در مناطقی مانند دکن یا فیض آباد که سابقا حکومت شیعی داشتهاند، گروههای شیعی حضور دارند، اما در دوران معاصر پراکندگی شیعیان در هندوستان تغییر یافته است. مراکز اصلی سکونت شیعیان شهرهای پنجاب، دهلی، حیدرآباد، امروها، فیض آباد، جونیپور، لکهنو، رامپور و کشمیر است.
حجت الاسلام و المسلمین «سید محمدعلی محسن تقوی» امام جمعه شیعیان دهلی نو هندوستان و مدیر حوزه علمیه «جامعة الشهید الرابع» دهلی است. وی همچنین عضو هیات بزرگ اتحاد علمای اسلام هندوستان «پسلا لابورد» و عضو مجمع جهانی اهل بیت است.
آنچه در پی می آید گفتوگوی کوتاه خبرنگار ابنا با ایشان است:
ابنا: با توجه به اینکه شما امام جمعه دهلی هستید، استقبال مردم و به ویژه جوانان را از مراسمات مذهبی این شهر چگونه ارزیابی میکنید؟
مردم دهلی بسیار خوب و فعال هستند؛ مخصوصاً جوانان حضور فعالی در برنامههای مختلف دارند. یک زمان تنها پیرمردها در نماز جمعه شرکت میکردند اما پس از انقلاب، غوغایی بین جوانان شیعه ایجاد شده است و امروزه اگر به مساجد مراجعه کنید، بیش از همه جوانان را مشاهده خواهید کرد.
*ابنا: درباره پراکندگی شیعه در مناطق مختلف هندوستان بگویید.
شیعیان در سراسر شهرهای هندوستان هستند اما بیشتر در اوتار پرادش (UP) و پس از آن در حیدرآباد حضور دارند؛ همچنین در کشمیر شیعیان زیادی حضور دارند و همینطور بمبئی و مناطق دیگر.
ابنا: برخورد برادران اهل سنت با برنامههای خاص شیعه مثل عزاداری روز عاشورا و اربعین چگونه است؟
در برخی مناطق هندوستان، اهل سنت نیز در عزاداریهای ما شرکت میکنند، شعر میخوانند، برای سیدالشهداء(ع) گریه میکنند و حتی در برخی مناطق مراسم سینهزنی هم برگزار میکنند اما متاسفانه امروزه حضور اهل سنت در مجالس ما مقداری رو به افول است؛ چرا که سلفیها در مخالفت با این برنامههای شیعیان فعال هستند. البته برخی از شیعیان در این مساله بیتقصیر نیستند و متأسفانه به مقدسات آنها توهین و بیاحترامی میکنند.
کسی که بیاحترامی به مقدسات اهل سنت را در هندوستان باب کرد، از دنیا رفت و هیچکس ندیده بود که حتی دو رکعت نماز خوانده باشد.
ابنا: آیا جریانهایی در میان شیعه وجود دارند که به صورت سازماندهی شده، بر طبل اختلافات بکوبند و تلاش مشخصی داشته باشند؟
به طور کلی این گونه مسائل امروزه خیلی کمرنگ هستند و مورد توجه نیستند؛ دلیلش هم این است که حکومت فعلی در دست هندوهای افراطی است لذا مسلمانان در مواجهه با حکومت، اختلافات خود را فراموش کردهاند. الان دغدغه مشترک شیعه و سنی، مواجهه با هندوهای افراطی است.
ابنا: با توجه به اینکه شما عضو مجموعه اتحاد علمای اسلام هند هستید، درباره این مجموعه و اهداف تاسیس و فعالیتهای آن بفرمایید.
«مُسلِم پرسونال لا بورد» (Muslim Personal Law Board) مجموعهای است که علمای همهی فرق اسلامی اعم از سنی و شیعه … در آن عضو هستند. هدف از تأسیس آن این بود که این هیات، دولت هندوستان را ملزم کند تا در مباحثی مثل ارث، ازدواج، طلاق و قوانینی که احکام اسلامی از قانون رسمی کشور متفاوت است، مسلمانان پرونده جدایی داشته باشند و احکام درباره آنان به شیوهی اسلامی و شرعی اجرا شود.
ابنا: پس تشیع به عنوان یکی از فرق رسمی مسلمان نزد همهی اینها مقبولیت دارد؟
بله تشیع مقبول است و حدود چهار یا پنج نفر از اعضای آن از شیعیان هستند. به عنوان مثال آقای محمدعلی نقوی از اعضای مجمع جهانی اهل بیت(ع) عضو آن مجموعه هستند.
ابنا: روابط داخلی شیعیان در کشور شما چگونه است؟
متاسفانه روابط منظم و منضبطی میان شیعیان در کشور ما وجود ندارد. به عنوان مثال، اهل سنت در میان خودشان «بنیاد زکات» دارند که منظم و منسجم عمل میکند اما شیعیان چنین مجموعهی منظم و منضبطی ندارند. به صورت کلی قضایای ازدواج، طلاق و مسائل شرعی شیعیان را علمای هر منطقه عهدهدار است اما منظم نیست.
ابنا: گاهی شنیده میشود در میان شیعیان برخی کشورها، اختلافات و کشمکشهای داخلی وجود دارد و گروههای مختلف با یکدیگر درگیریها و تعارضهایی دارند؛ این مسأله در کشور هندوستان به چه صورت است؟
در بین علما ابداً اختلاف و کشمکش وجود ندارد اما به تازگی چند فرقه به وجود آمدهاند که دردسرهایی را ایجاد میکنند. برای نمونه اخباریها مشکلاتی به وجود میآورند که البته آنان فقط اسم اخباری را یدک میکشند و اساساً شبیه اخباریهایی که در زمانهای قدیم در ایران بودند، نیستند.
اینها صرفاً اسم اخباری را روی خود گذاشتهاند، با تقلید مخالفاند و با رهبری مخالفت میکنند. وقتی رهبر معظم انقلاب فتوا میدهند که قمه نزنید، اینها قمه میزنند!
ابنا: آیا برای سایر شیعیان مشکلساز شدهاند؟
هنوز جمعیت تعداد قابل توجهی ندارند تا بخواهند مشکلساز شوند اما در حال عضوگیری و رخنه در میان جامعه شیعه هستند و به دنبال ایجاد فتنه هستند اما تا به حال موفقیتی نداشتهاند.
ابنا: باقی گروهها چطور؟ بین مقلدین مراجع مختلف، مسألهای پیش نمیآید؟
نه، الحمدلله روابط در میان آنها بسیار خوب است؛ برخی مقلدین رهبری هستند و برخی مقلد آیت الله سیستانی و بعضی هم آیتالله مکارم شیرازی، اما هیچگاه اختلافی نداشتهایم.
ابنا: آیا برای منظم ساختن و شبکهسازی میان گروههای مختلف شیعه در هندوستان، تلاش و اقدام جدی شده است؟
بله اقدامات مختلفی صورت گرفته است که امیدوارم که به نتایج مطلوبی برسیم.