چکیده:
در اندیشه عارفان، جهانی متمایز از خداوند وجود ندارد و آنچه غیر یا ماسوی الله خوانده میشود، مظاهر و مجالی تجلیات وجود الهی هستند، وجودی که خویش را در جهان آفرینش به نمایش میگذارد.
نگاه عارف برخلاف عالم و فیلسوف که به جهان از جهت ساختار طبیعی یا هستیشناختی نظر میافکنند، معطوف به مظهریت اسما و صفات حُسنای الهی بودن آن است که بهرهمند از آموزههای قرآنی نیز میباشد و این بهرهمندی در آثار عرفانی امام خمینی کاملاً مشهود است؛ تاآنجاکه میتوان آن را ازجمله شاخصههای عرفان امام نسبت به شناخت جهان یا تفسیر عرفانی از جهان دانست.
در بیان عارفان علّت وجودی حجاب هستی، میل ذات الهی به جلوهگری خود است و این موضوع بهخوبی در حدیث قدسی معروف به «کنز مخفی» مشاهده میشود.
با سیری در آثار امام خمینی، چنین به دست میآید که ایشان دیدگاههای تفسیری خاصی درخصوص آیات مرتبط با نگرش عرفانی نسبت به جهان و رابطه خدا و خلق دارند که در این نوشتار با نگاهی به محوریترین آیات تفسیری از نگاه ایشان درخصوص ویژگیهای جهان، برخی از آرای تفسیری خاص و مهم ایشان در این زمینه واکاوی میشود.
واژههای کلیدی: امام خمینی، رابطه خدا و خلق، وحدت وجود، تجلی، تفسیر عرفانی