«تاریخ» نام افرادی که در ساختن یا تغییر مسیر آن نقش ویژه ای داشته اند، هیچگاه از یاد نمی برد. زینب(س) از جمله این انسان ها و در شمار بزرگ زنانی است که تاریخ را ساختند و به نمادهایی مانند صبر، پایداری، استقامت و شکیبایی، معیار بخشیدند. حضرت زینب(س) دختر امیرمومنان و فاطمه زهرا(س) سال ششم هجری پس از صلح حدیبیه و دو سال بعد از تولد امام حسین(ع) در مدینه متولد شدند. از مهمترین القاب حضرت زینب «علیهاالسّلام» می توان به عقیله بنی هاشم، عقیله الطّالبین، عقیله العرب، امّ المصائب و … اشاره کرد. عقیله به زن کریمه ای نسبت داده می شود که در میان فامیل بسیار عزیز و در خاندان خود ارجمند باشد. درباره مقام و جایگاه این بانوی بزرگوار در کتاب های تاریخی و روایی آمده است؛ «امام حسین «علیه السّلام» اسرار امامت را با ایشان در میان می گذاشتند.» همچنان که در کتاب «زینب کبری(س)» درباره زهد و تدبیر ایشان آمده است؛ حضرت زینب(علیهاالسّلام) در بلاغت و زهد و تدبیر و شجاعت مانند مادرشان بودند …. همچنین نیشابوری در رساله علویه نوشته است: «زینب(علیهاالسّلام) دختر علی(علیه السّلام) در فصاحت و بلاغت و زهد و عبادت مانند پدر و مادرش بود.» حضرت زینب «علیهاالسلام» در مهد مدینه علم نبوی تربیت شدند و در تمامی عمر در پیشگاه دو پیشوای بزرگ که بزرگان اهل بهشتند پرورش یافتند و از چنان علم و دانشی برخوردار بودند که حتی دشمنان مانند یزید «لعنت الله علیه» نیز به فضیلت و علم و کمال او معترف بودند. امام سجّاد «علیه السلام» درباره ایشان فرموده اند: «انتِ بحمدالله عالمة غیر معلّمة و فهمة غیر مفهّمة». عقیله بنی هاشم، چنان خطبه ای در بازار کوفه و شام خواندند که همه مردم گفتند؛ گوئی زبان امیرالمؤمنین «علیه السّلام» در دهان اوست و همگی ساکت شدند و نفس ها در سینه ها حبس شد و زنگ های شتران دیگر صدا نکرد …. نویسنده کتاب «اساور من ذهب» درباره حافظه و ذکاوت آن بانوی بزرگوار نوشته است: در اهمیت هوش و ذکاوت آن بانوی بزرگوار همین بس که خطبه طولانی و بلندی را که حضرت صدیقه کبری فاطمه زهرا صلوات اللّه و سلامه علیها در دفاع از حق امیرالمومنین علیهالسلام و غصب فدک در حضور اصحاب پیغمبر اکرم صلّی اللّه علیه و آله و سلّم ایراد فرمودند، حضرت زینب علیها السلام روایت فرموده است. شیر زن دشت کربلا سرانجام پس از عمری دفاع از طریق حقه ولایت و امامت 15 رجب سال 63 هجری قمری در سفری که به همراه همسرشان، عبداللّه بن جعفر به شام رفته بودند، به شهادت رسیدند و بدن مطهر آن بانوی بزرگوار در همان سرزمین دفن شد. مزار ملکوتی آن حضرت (دمشق/سوریه)، اینک زیارتگاه عاشقان و ارادتمندان اهل بیت عصمت و طهارت علیهم السّلام است. درباره ویژگی ها، خصایل، رسالت و بزرگواری هایی که حضرت زینب(ص) در طول زندگی خود و در واقعه عاشورا و پس از آن به انجام رساندند، کتاب های متعددی در طول تاریخ اسلام به رشته تحریر در آمده است که برخی از واپسین این مکتوبات عبارتند از: بانوی کربلا حضرت زینب(ع)/ عایشه بنت الشاطی، رضا صدر (مترجم)، باقر خسروشاهی (به اهتمام)/ بوستان کتاب قم / 1388 زندگانی حضرت زینب(ع)/ مصطفی اولیائی/ جامعه مدرسین حوزه علمیه قم/ دفتر انتشارات اسلامی / 1388 زینب، شکوه شکیبایی/ موسی صدر، مهدی فرخیان (مترجم)/ نشر شهر تهران (وابسته به سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران)/ 1388 زینب کبری(س) از ولادت تا شهادت/ سیدمحمدکاظم قزوینی، کاظم حاتمی طبری(مترجم)/ پیام مقدس / 1388 ویژگی های حضرت زینب علیهاسلام (خصایص زینبیه)/ سیدنورالدین جزایری، ناصر باقری بیدهندی (تدوین)/ مسجد مقدس جمکران / 1387 سیمای حضرت زینب(س) در آیینه تاریخ / اعظم شبیری/ هاجر/ 1387 نگاهی کوتاه به زندگی زینب کبری(س)/ سیدهاشم رسولی محلاتی/ بوستان کتاب قم / 1387 زندگانی زینب کبری(س)/ عبدالحسین مومنی/ بدرقه جاویدان / 1387 زینب عقیله بنی هاشم(س)/ سیدرسول چاوشی، سیدمرتضی چاوشی (ویراستار)/ اختر / 1386 جز زیبایی ندیدم/ غلامرضا امامی/ دفتر نشر فرهنگ اسلامی/ 1386 حضرت زینب (س) پیام رسان شهیدان کربلا/ محمد محمدی اشتهاردی/ مطهر / 1386 السیده زینب(ع) من المهد الی اللحد/ احمدعلی دخیل/ یمین / 1385 زینب دختر امیرالمومنین(ع) / زهره رفیعی (مترجم)/ مصطفی / 1385 سوگنامه زینب(س) / شیرزاد نجفی (به اهتمام)/ انجام کتاب / 1385 زندگانی حضرت زینب(ع)/ عطیه صادق کوهستانی/ نسیم حیات / 1385 زینب؛ بانوی قهرمان کربلا/ عایشه بنت الشاطی، حبیب چایچیان (مترجم)، مهدی آیت الله زاده نائینی (مترجم)/ امیرکبیر / 1385 زینب (ع) فروغ تابان کوثر/محمد محمدی اشتهاردی/ برهان /1385 مادر مصیبت ها؛ سوگنامه حضرت زینب علیهاالسلام / علیرضا رجالی تهرانی/ نبوغ/1385 سیمای زینب کبری علیه السلام/ علی اکبر بابازاده/ دانش و ادب / 1384 سیره و اندیشه زینب(ع)/ سیدمصطفی موسوی خرم آبادی/ دانشگاه قم/ 1384 مهدی(عج) و زینب علیها السلام/ محمدرضا فوادیان/ روح / 1383 سیمای حضرت زینب، سلام الله علیها/ محمدمهدی تاج لنگرودی/ ممتاز/ 1382 منظومه از بعثت تا زینب/ سیدحسین تفریشی، راحله الماسی/ الوند/ 1382 محافظ مقصد امامت حضرت زینب(ع)/ محمدسلیم علوی/ علوی/ 1382 زینب الکبری علیهاالسلام من المهد الی اللحد/ سیدمحمدکاظم قزوینی/ دار الغدیر/ 1381 لوائ زینب/ علی تجری / افق فردا / 1381 زینب(س) قهرمان، دختر علی(ع)/ احمد صادقی اردستانی/ مطهر/ 1381 زینب فی التاریخ/ سلیم عراقی/ محبین / 1381
