پرسش:
گفته می‌شود زمین خالی از حجت نمی‌ماند، پس از زمان حضرت عیسی (علیه‌السلام) تا پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) چه کسی حجت بوده؟
پاسخ:
یکی از اعتقادات شیعیان این است که زمین بدون حجت الهی باقی نمی‌ماند و در هر عصری باید حجتی از طرف خدا بر روی زمین باشد. قرآن کریم می فرماید: «وَ اِنْ مِنْ أُمَّةٍ الاّ خَلا فیهَا نَذیرٌ»[۱]؛ هیچ امتی نبوده مگر این که بین آنان هشدار دهنده‌ای بوده است. در جای دیگری نیز فرموده است: «وَ لَقَدْ بَعَثْنَا فِی کُلِّ أُمَّه رَسُولا أَنِ اعْبُدُوا اللهَ وَ اجْتَنِبُوا الطَّاغُوتَ»،[۲] ما در هر امتی رسولی برانگیختیم تا به آنان بگوید: خدای را بپرستید و از طاغوت اجتناب کنید. در روایات هم وارد شده که حتما باید در هر زمانی حجتی از طرف خدا بر روی زمین باشد. امام صادق (علیه‌السلام) میفرمایند: «همانا زمین در هیچ حالی از امام خالی نگردد. برای آنکه اگر مؤمنین چیزی (در اصول یا فروع دین) افزودند آنها را برگرداند و اگر چیزی کم کردند برای آنها تکمیل کند.»[۳] امام باقر (علیه‌السلام) فرمود: «بخدا سوگند از زمانی که خدا آدم (علیه‌السلام) را قبض روح نمود، زمینی را بدون امامی که به وسیله او به سوی خدا رهبری شوند، وانگذارد و او حجت خداست بر بندگانش و زمینی بدون امامی که حجت خدا باشد بر بندگانش وجود ندارد.»[۴] تذکر این نکته نیز لازم است که حجت الهی، ضرورتا پیامبر نیست و می‌تواند وصی، جانشین پیامبر و امام نیز باشد. در زمان فترت (از زمان حضرت عیسی تا بعثت رسول خاتم)، دو گروه از اوصیای پیامبران به عنوان حجت الهی روی زمین بودند: یک گروه، اوصیای حضرت عیسی(علیه‌السلام) و گروه دیگر، اوصیای حضرت اسماعیل(علیه‌السلام)، که بعضی از آنها تا ظهور حضرت محمد(صلی الله علیه و آله) نیز زنده بودند. امام کاظم، جناب ابوطالب، پدر بزرگوار حضرت علی (علیهم‌السلام)، را به عنوان یکی از اوصیای پیامبران پیشین معرفی می‌کند؛ کسی که به نبوت پیامبر اسلام (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) ایمان داشت و در روز وفات، وصیت‌ها را به او سپرد.[۵] پی نوشت‌ها: ۱. سوره فاطر، آیه۲۴. ۲. سوره نحل، آیه ۳۶. ۳. کافی، انتشارات اسلامیه، ج۱، ص۱۷۸. ۴. همان، ج۱، ص۱۷۹. ۵. کافی، ج۱، ص۴۵۵
