مُخْتَلَفُ الشّیعَة فی أحْکامِ الشّریعَة کتابی فقهی و به زبان عربی اثر علامۀ حلّی(م ۷۲۶ ق). این کتاب، یک دوره کامل فقه مقارنه‌ای و استدلالی از طهارت تا دیات را در بر دارد. مختلف الشیعه، دائرةالمعارف فتاوای مختلف در فقه شیعه می‌باشد و علاوه بر مباحث رجالی و اصولی به اساسی‌ترین مبانی و نظریات فقهی مورد نیاز یک فقیه اشاره شده است. کتاب مختلف الشیعة از معروف‌ترین و معتبرترین آثار فقهی قدماء و از مشهورترین آثار فقهی علامه حلی است.
درباره مؤلف
مقالهٔ اصلی: علامه حلی
ابومنصور جمال‌الدین، حسن بن یوسف بن مطهّر حلّی معروف به علامه حلّی، از بزرگ‌ترین عالمان شیعه است. پس از مرگ محقق حلی در سال ۶۷۶ق که مرجعیت شیعیان را بر عهده داشت، مردم، علامه حلی را برای این امر مهم مناسب یافتند و او در ۲۸ سالگی زعیم و مرجع شیعیان شد. مناظرات و آثار او موجب گرایش سلطان محمد خدا بنده به تشیع و رواج مذهب شیعه در ایران گردید. علامه حلی دارای تألیفات بسیاری در علوم فقه، اصول، عقاید، فلسفه، منطق، دعا و… است.
تاریخ تألیف
شروع تألیف کتاب قبل از سال ۶۹۷ق بوده است. امّا بنا به آنچه در الذریعة ذکر شده، قسمت‌های هفت‌گانۀ کتاب بین سال‌های ۶۹۹ تا ۷۰۸ق، حدود ۱۰ سال تألیف شده است، به این ترتیب که:
قسمت اوّل آن در سال ۶۹۹ق
قسمت دوم در سال ۷۰۰ق
قسمت سوم در سال ۷۰۲ق
قسمت چهارم در سال ۷۰۶ ق
قسمت هفتم در سال ۷۰۸ق پایان یافته است.[۱]
محتوای کتاب
علامۀ حلّی مباحث کتاب را در ۷ قسمت کلی و ۱۸ کتاب تقسیم نموده که عبارتند از:
قسمت اول، طهارة و صلاة
قسمت دوّم، زکات، خمس، صوم و قسمتی از حج تا مبحث طواف و سعی
قسمت سوّم، بقیۀ کتاب حج و جهاد
قسمت چهارم، اجاره، عطایا و توابع آن و قسمتی از نکاح تا مبحث صداق
قسمت پنجم، بقیۀ نکاح، عتق و توابع آن، ایمان و توابع آن
قسمت ششم، صید و ذبائح و توابع آن، قضاء و شهادات، میراث
قسمت هفتم، حدود، قصاص و دیات.
تقسیم مجلدات
جلد اول، کتاب طهارت
جلد دوّم، قسمتی از کتاب صلاة
جلد سوّم، بقیه کتاب صلاة و کتاب زکاة و کتاب صوم
جلد چهارم، کتاب حج و جهاد
جلد پنجم، کتاب متاجر و قسمتی از کتاب دیون
جلد ششم، بقیه کتاب دیون، کتاب‌های امانات و اجاره.
جلد هفتم، کتاب‌های نکاح، طلاق و توابع آن
جلد هشتم، کتاب‌های عتق و توابع آن،اَیمان و توابع آن، صید و توابع آن، قضاء و توابع آن.
جلد نهم، کتاب‌های فرائض، حدود، قصاص و دیات.
