پرسش :
آیت الله کاشانی که بود و چه کرد و چه شد؟
پاسخ :
آیت الله کاشانی یکی از شخصیت های برجسته تاریخ معاصر است. مبارزات او در عرصه‌های سیاسی در دوران پهلوی نام او را به عنوان مجاهدی نستوه در تاریخ سیاسی معاصر ایران به ثبت رسانده است.
آیت‌الله کاشانی دارای سابقه مبارزاتی طولانی علیه استعمار انگلیس بود؛ سابقه‌ای که او را در نهضت ملی نفت با محمد مصدق همراه ساخت.
آیت الله کاشانی از ۱۳۰۰ شمسی که تازه از عراق به ایران بازگشته بود، تحرکات سیاسی خود را آغاز کرد و در آذر ۱۳۰۴ شمسی در انتخابات مجلس شورای ملی شرکت کرد و نماینده مردم تهران شد.
حفظ ذخایر نفت و جلوگیری از چپاول و غارت آن به وسیله بیگانگان و جلوگیری از نابودی این ثروت به دست غارتگران بین‌المللی از مهمترین سرفصل‌های مبارزاتی آیت الله کاشانی از آغازین روزهای حضورش در عرصه سیاسی ایران بود. در هشتم دی ۱۳۲۹ خورشیدی در اجتماعی که به دعوت آیت الله کاشانی و دیگر گروه‌های سیاسی در میدان بهارستان برگزار شد، قطعنامه‌ای صادر شد که در آن ملی شدن صنعت نفت خواسته تمام طبقات ملت ایران قلمداد شده بود.
به دنبال این اقدام، برخی دیگر از علما و مراجع تقلید با صدور بیانیه‌هایی به حمایت و تجلیل از آیت اللّه کاشانی و عملکرد او در زمینه ملی شدن صنعت نفت پرداختند. به پشتوانه همین کوشش بی‌دریغ مردم و علما بود که لایحه ملی شدن صنعت نفت در ۲۹ اسفند در مجلس سنا به تصویب رسید.
آیت الله کاشانی، سرانجام پس از یک عمر، تلاش و مبارزه برای کوتاه کردن دست استعمارگران از منابع ایران، در حالی که نهضت ملی شدن صنعت نفت به دنبال کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ با شکست روبرو شده بود، در ۲۳ اسفند ۱۳۴۰ شمسی در همان خانه‌ای که متولد شده بود، چشم از جهان فرو بست. مردم از شهرهای دور و نزدیک به تهران آمدند تا در مراسم تشییع این روحانی مبارز شرکت کنند. پیکر او پس از تشییع، در جوار بارگاه حضرت عبدالعظیم به خاک سپرده شد.
منبع جهت مطالعه بیشتر:
– مقاله راهبرد آیت‌الله کاشانی در مبارزات سیاسی، فرنگیس ایزدی ترابی مجله مطالعات تاریخی انقلاب اسلامی و دفاع مقدس، شماره ۱۵، تابستان ۹۱
– آیت‌الله سید ابوالقاسم کاشانی به روایت اسناد، جلد اول، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی، ۱۳۷۹.
– علی محمدی، آیت الله کاشانی رایت استقلال، تهران: سازمان تبلیغات اسلامی، ۱۳۷۳.
