از میان درسهای سودمند نهج البلاغه، که هر کدام می تواند «برنامه زندگی» باشد، «عبادت و نماز» از مهم ترینهاست.
دلی که از «یاد خدا» غافل باشد، هم «بنده» بودن خود را فراموش می کند، هم «ر ّب» بودن پروردگار را.
در این میان، از گسـستی که میان بنـده و خدا پیش می آید، شـیطان بیشترین بهره برداری را می کند و آدمی را از «اطاعت خدا» به «اطاعت
ابلیس» می کشد، غبار غفلت بر آینه دل می نشاند و او را از خدا جدا می کند.
آن گاه، گناهی نیست که از انسان سر نزند! مولا علی علیه السـلام، مرّبی بشـر و طبیب دردهای روح و بیدارگر انسان از خواب غفلت و راهنمای او به سلوک وادی معرفت و محبت و اطاعت است.
هر که در مکتب علوی شاگردی کند و هر که اسـتادی علی علیه السـلام و پندها و راهنمایی های او را بپذیرد، بی شک از تنگنای دنیا راهی به وسـعت آخرت می یابـد و برای پیمودن سـربالایی های زنـدگی در مسـیر فلاح و رسـتگاری، انگیزه و نیرو پیدا می کند تا گام، جای گام پیشوای متقیان بگذارد.
آنچه در این نوشـته می خوانید، بخشـی از رهنمودهای حضـرت علی علیه السلام درباره بندگی و نماز است، با توضیحها و تشریحهایی که زوایای سخن آن پیشوا را روشن تر و کاربردی تر سازد و بر بهره برداری ما بیفزاید.
برخی از جملات نهج البلاغه، همراه با ترجمه در متن آمده است و برخی در پاورقی، و از برخی جملات هم تنها به ترجمه فارسـی آن اشاره شده، تا نه حجم کتاب زیاد شود، نه مطالعه آن برای ناآشـنایان به عربی، خسـته کننـده باشد. شـماره های یادشده از خطبه ها، نامه ها و حکمتها، براساس نسـخه »صـبحی صالح« از نهج البلاغه است که گاهی شماره هایش با نسخه »فیض الاسلام« تفاوت دارد.
امیـد آن است که این کتاب ما را با معارف نهج البلاغه آشـناتر سازد و این کتاب عظیم و انسان ساز، در جامعه
شیعی و در میان پیروان حضرت علی علیه السلام به ویژه جوانان که افتخارشان مح ّبت و مو ّدت آن مولاست، از غربت درآید و ارتباط ما با معبودمان، به برکت کلام نورانی حضرت امیر، بیشتر و زنده تر باشد