فَرائِدُ الاُصول یا رسائل کتابی در اصول فقه، اثر شیخ مرتضی انصاری (۱۲۱۴–۱۲۸۱ق)، فقیه و اصولی مشهور شیعه. رسائل کتابی بسیار مهم در اصول فقه شیعه است که این دانش را متحول کرده و اصولیان بعدیِ شیعه بسیار متأثر از آن بودهاند.این کتاب از همان دوره نویسنده، موردتوجه عالمان شیعه قرار گرفته و تدریس و شرح شده است. شیخ انصاری در آن، هم ساختار جدیدی برای علم اصول مطرح کرده و هم دیدگاههایی ابتکاری ارائه داده است که بهجهت درستی و اهمیتشان موردقبول عالمان شیعه واقع شده است.نظامبخشی به مباحث قطع و ظن، نظامبخشی به اصول عَمَلیه، ذاتی خواندن حجیت قطع، تأثیر علم اجمالی در احتیاط، مصلحت سلوکیه و حجیت ظن از نوآوریهای موجود در این کتاب است.فرائدالاصول جزو متون درسی سطوح عالی حوزههای علمیه است. شرحها و حاشیههای بسیاری نیز بر آن نوشته شده است که شمارشان را حدود دویست کتاب بیان کردهاند. برخی از این شروح عبارتاند از: دُرَرُالفوائد، نوشته آخوند خراسانی، بحرالفوائد، نوشته محمدحسن آشتیانی و اَوثقالوسائل، نوشته میرزا موسی تبریزی.
فرائدالاصول مجموعه پنج رساله را در اصول فقه دربر گرفته است که عبارتاند از: قطع، ظن، برائت، استصحاب و تعادل. این مباحث در قالب سه بخش یا به تعبیر نویسنده، سه «مقصد»، با نامهای قطع، ظن و شک و همچنین یک خاتمه سامان یافته است:مقصد اول: قطع: حجیت قطع یا یقین، تَجَرّی و علم اجمالی از مسائل این بخشاند.مقصد دوم: مباحث ظن: دو مبحث عمده این بخش عبارتاند از: امکان تعبد به ظنّ و وقوع تعبد به ظن در بخش تحقق ظن، از حجیت ظاهر الفاظ قرآن کریم و روایات، قول حجیت واژهشناسان، اجماع منقول، شهرت فتوایی و خبر واحد بحث شده است.مقصد سوم: مباحث شک: در این بخش، از اصول عملیه، یعنی برائت، اشتغال یا احتیاط، تخییر و استصحاب گفتوگو شده است.خاتمه: تعادل و تراجیح: در این بخش، مسئله این است که هنگام تعارض دو دلیل با هم، تکلیف چیست و چه معیارهایی برای ترجیح یک دلیل بر دیگری وجود دارد