سقطجنین ممکن است به انگیزه پنهانکردن عمل شنیع زنا و حفظ آبروی خانواده، انگیزه نجاتدادن مادر درصورتیکه ادامه حاملگی حیات مادر یا حیات جنین و مادر را تهدید کند، پیشگیری از انتقال بیماریهای خونی مانند بیماری هموفیلی، رهایی از بهوجودآمدن کودک ناقصالخلقه، پیشگیری از سرایت صفات ارثی و… باشد. حکم شرعی پزشک را از دو منظر قابل مطالعه است. نخست حکم وضعی و مسئولیت پزشک در سقطجنین بوده که بر اساس علم و جهل، مهارت و عدم مهارت داشتن پزشک متفاوت است. دوم، حکم تکلیفی پزشک است که بر اساس انگیزههای اسقاط جنین تفاوت دارد. در این راستا حکم تکلیفی و مسئولیت یا رفع مسئولیت پزشک منوط به مشروعیت و عدم مشروعیت سقط است. به نظر بعضی از فقها باید علل و اسباب ضروری بودن اسقاط جنین بهطور قطع ثابت شود و نتایج مترتب بر آن یقینی و ملاک و مصلحتی که از آن استفاده میشود بر ملاک و مصلحت ممنوع بودن برتری داشته باشد. از این رو شناخت حکم وضعی و تکلیفی پزشک در موارد پیشگفته و مسئولیتهای مترتب بر آن لازم انگاشته میشود. نوشتار حاضر به شیوه توصیفی تحلیلی مسئولیت سقطجنین توسط پزشک و کادر پزشکی در موارد متعدد را مورد بررسی قرار داده است.
کلیدواژهها: مسئولیت پزشک ، حکم تکلیفی ، حکم وضعی ، سقطجنین ، کادر پزشکی