این نوشتار تأملی است در اشارات علمی دعای عرفه، و بیان می‌دارد که فراز‌های متعددی از این دعا حامل گنجینه‌های دانش ناگشوده‌ای است که اعجاب برانگیز و اعجاز آفرین است. امام حسین(ع) از لحاظ مکانی، زمانی و مخاطب با انتخاب بی‌آلایش‌ترین مکان و مقدس‌ترین زمان، فطرت انسان‌ها را با بلاغت و رسایی تمام به میزبانی متعالی‌ترین معارف فرا می‌خواند. از لحاظ محتوا، با ترکیب فروع گوناگون مسائل و اشراف به نیازهای روحی و مسئله توحید، آمیزه‌ای از معارف حیات آفرین را مطرح می‌کند و با اشاره‌های ظریف اذهان جست‌وجوگر را به زوایای نهان و آشکار اسرار خلقت واقف می‌گرداند. در این نوشتار، سه نظریه علمی قدمت نطفه، نظریه اصالت خلقت و عدم تکامل انواع و نظریه نقش خاک در پدیداری ژن برتر مستخرج از دعای عرفه معرفی شده است.
