پرسش:
در سفارش امام باقر(ع) به جابر آمده است که پنج چیز را غنیمت دان که از آن جمله است، اگر دختر از آنان خواهی ندهند. آیا این جمله کنایه از عدم مشهور شدن است؟ آیا سعی و تلاش در برقراری روابط اجتماعی برای ازدواج دادن فرزندان خود کراهت دارد؟ در این رابطه توضیح بیشتری بدهید؟
پاسخ:
در برخی از زمان‌ها و نیز بعضی از مقطع‌های زندگی، گمنام ماندن و بی‌نام و نشان بودن، می‌تواند امتیاز بزرگی باشد؛ از همین‌رو امام باقر(ع) در دوران اختناق اموی به جابر بن یزید جعفی سفارش کرد که از مردم عصر و زمان خویش پنج چیز را غنیمت شمار:
اگر در جایی حضور پیدا کردی، شناخته نشوی. 2. اگر از میانشان رفتی، از تو نپرسند. 3. و چون در میانشان باشی، جویای نظرت نشوند. 4. و اگر پیشنهادی دهی نپذیرند. 5. و اگر دختری از آنان خواهی، به تو ندهند.[1]
به این معنا که این امتیاز بزرگی برای تو است که با این همه بزرگی و شأن، در این دوران اختناق، کسی تو را نشناسد و عددی به شمار نیاورد؛ از این‌رو کمتر در معرض خطر قرار می‌گیری!
بر این اساس، آنچه در این روایت آمده دستورالعملی کلی نبوده و نمی‌تواند در همه جا، هر زمان و برای هر شخصی کاربرد داشته باشد؛ چراکه می‌دانیم خود ائمه(ع) نیز از افرادی نبودند که ناشناس مانده و کسی از وفاتشان باخبر نشود.
[1]. ابن شعبه حرانی، حسن بن علی، تحف العقول عن آل الرسول(ص)، محقق، مصحح، غفاری، علی اکبر، ص 284، قم، جامعه مدرسین، چاپ دوم، 1404ق.
