پرسش:
میخواستم درباره شخصیت عمر بن عبد العزیز بپرسم که آیا فردی بود که محب اهل بیت بوده یا نه و این که ائمه درباره او نظری دادهاند، همان خلیفه اموی که بعضی کارها مثل ممنوعیت دشنام به امام علی(علیه السلام) بر روی منابر رو انجام داد.
پاسخ:
قطعا عمر بن عبدالعزیز در خلفای بنی امیه نسبت به اهل بیت متعادلتر و بهتر عمل کرد. منع سب و لعن حضرت علی، باز گرداندن فدک، رفع منع کتابت و نقل حدیث، رد مظالم و رفع خراج و جزیه از مسلمین از نمونه کارهای وی بود.
میتوان گفت به اهل بیت ارادت داشت زیرا سب و لعن را برداشت و فدک را برگرداند.
به نظر میرسد اهل بیت نظر مثبتی نسبت به او نداشتند. امام باقر(علیه السلام) که هم عصر او بود بارها او را نصیحت میکرد. طبق گفته تاریخ یعقوبی چون او روحیه عدالت پیشگی داشت حضرت امام باقر(علیه السلام) خیرخواهانه او را نصیحت می نمود و او را از ظلم و ستم برحذر میداشت.(1)
در برخی از نقلها آمده است که امام باقر (علیه السلام) او را نجیب آل امیه خوانده است. این مطلب فقط در منابع اهل سنت آمده است و در منابع و روایات شیعی چنین سخنی وجود ندارد و معلوم نیست چقدر صحت داشته باشد.(2)
از طرفی قطب راوندی در کتاب خود از امام باقر (علیه السلام) نقل کرده است که علیرغم عدالتپیشگی او پس از مرگش در آسمانها لعن خواهد شد؛ چرا که بر جایگاهی نشسته است که حق امامان است و او هیچ حقی در آن نداشت.(3)
پی نوشت ها:
1. تاریخ یعقوبی، دار صادر بیروت، بی تا، ج 2 ص 305
2. ذهبی، محمد بن احمد، تذکرة الحفاظ، بیروت، داراحیاء التراث العربی، بیتا، ج 1 ص 119
3. راوندی، قطب الدین سعید، الخرائج و الجرائح، قم، مؤسسه امام مهدی(ع)، 1409ق، ج 1 ص 276
