پرسش :
لطفا در مورد شخصیت سلمان فارسی توضیح جامع بفرمایید
پاسخ :
سلمان فارسی کنیه اش ابوعبداللّه و نامش روزبه نوه بدخشان از نژاد منوچهر پادشاه ایران است، ولی بعد از اسلام آوردن می گفت: فرزند اسلام و از اولاد حضرت آدم می باشم.
او از اطراف رامهرمز یا اهل جی اصفهان بود. از او نقل شده: در رامهرمز از مادر زاده شدم و پدرم اهل اصفهان است.
سلمان یکی از زهّاد دوران بود و در فنون جنگی کاملاً متبحر بود. مسلمانان با پیشنهاد سلمان، منجنیق ساختند. وی یکی از یاران نزدیک پیامبر بود و در سال ۳۴یا ۳۵ هجری در مدائن از دنیا رفت. در باره سنّ او به اختلاف نقل شده است. (تا۳۵۰سال گفته اند)
امام صادق(علیه السلام)فرمود: سلمان در زهد و پارسایی و تقوا به جایی رسیده بود که سرآمد دوران و مقدم بر دیگران بود. (۱)
ابو وائل میگوید: من و دوستم بر سلمان وارد شدیم. سلمان مقداری نان و نمک حاضر کرد. دوستم گفت: اگر با این نمک قدری سبزی هم بود، بهتربود! سلمان آفتابه خود را گرو گذاشت و مقداری سبزی خرید. پس از صرف غذا دوستم گفت: حمد خدا را که ما را به آن چه داده، قانع گردانید. سلمان گفت: اگر قانع بودی، آفتابه من به گرو نمی رفت. این داستان در مورد ابوذر و سلمان نیز روایت شده است. (۲)
سعد بن ابی وقّاص در مرض فوت سلمان از وی عیادت کرد. دید سلمان میگرید. پرسید: چرا گریه میکنی؟ سلمان گفت: از ترس مرگ یا علاقه به دنیا گریه نمیکنم، بلکه میبینیم اطراف ما اشیای زیادی از مال دنیا است. سعد میگوید: دقت کردم دیدم یک کاسه و آفتابi و طشت بیشتر در خانه نیست. (۳)
فضل بن عیسی هاشمی میگوید: پدرم از امام صادق(علیه السلام) پرسید که این روایت درست است؟ حضرت فرمود: آری. راوی پرسید: یعنی سلمان از فرزندان عبدالمطلب است؟ حضرت فرمود: “از ما اهل بیت است. ” راوی پرسید: یعنی از فرزندان ابوطالب است؟ حضرت همان پاسخ را تکرار نمود؛ سپس حضرت با دستش به سینه اش اشاره کرد و گفت: “آنچه فکر میکنی نیست. ” یعنی از جهت جسمانی وابسته به اهل بیت نیست، بلکه از جهت روحانی، دین و اخلاق این وابستگی را کسب نموده است. (۴)
راوی از امام صادق(علیه السلام) پرسید که چرا این قدر از سلمان فارسی تجلیل به عمل میآوری؟ حضرت در پاسخ فرمود: “نگو سلمان فارسی، بلکه بگو سلمان محمدی. علتش این است که سلمان سه خصلت با ارزش داشت:
۱. خواست خود را فدای خواست امیرمؤمنان علی(علیه السلام) میکرد.
۲. به فقیران محبت داشت و آنان را بر دیگران ترجیح میداد.
۳. علم دوست بود و عالمان را دوست میداشت.
سپس حضرت فرمود: “سلمان بنده صالح خداوندی و مسلمان حنیف بود. “(۵)
وفات
سلمان سرانجام، پس از عمری طولانی و بابرکت، در اواخر خلافت عثمان در سال ۳۵ه. ق وفات یافت. (۶) مرقد شریف حضرت سلمان در مدائن، در پنج فرسخی بغداد، نزدیک تاق کسری قرار دارد.
پی نوشت ها:
۱. محمد علی عالمی، پیغمبر و یاران، ج ۳ ص ۲۰۰، به نقل از بحارالانوار، ج ۲۲، ص ۳۳۱.
۲. همان، ص ۲۰۶ به نقل از بحارالانوار، ج ۲۲ ص ۳۲۰.
۳. همان، ص ۲۰۶.
۴. محمد باقر مجلسی، بحارالانوار، ج ۲۵، ص ۱۲.
۵. همان، ج ۲۲، ص ۳۲۷.
۶. محمد باقر مجلسی، بحارالانوار، ج ۲۲، ص ۳۹۱ – ۳۹۲.