این كتاب مجموعه‌ای است مشتمل بر پانزده سخنرانی از استاد شهید كه غالب آن‌ها در حسینیه ارشاد و بین سال‌های 1347 تا 1350 ایراد شده‌اند و وجه مشترك همه آن‌ها این است كه موضوع آن‌ها مسائل معنوی و مربوط به خودسازی و تزكیه نفس است که استاد در اکثر موارد، مفاهیم مورد نظر را با ارجاع به مباحث انسان‌شناسی فلسفی توضیح می‌دهد.
اگرچه در خلال سخنرانی‌ها گاه به مسائل اجتماعی نیز اشاره شده است. در این چاپ دو سخنرانی یعنی دو گفتار اول از چهار گفتار فصل سوم (عبادت و دعا) اضافه شد و با توجه به فهرست مشروح اول كتاب و فهرست‌های مختلف در پایان كتاب جهت استفاده اهل تحقیق حجم كتاب افزوده شده است. قبلاً این كتاب تحت عنوان گفتارهای معنوی منتشر می‌شد. مطالب كتاب در هشت فصل مرتب شده است.
1-آزادی معنوی 2-عبادت و دعا 3-توبه. 4-هجرت و جهاد 5-بزرگی و بزرگواری 6-ایمان به غیب 7-معیار انسانیت چیست؟ 8-مکتب انسانیت.
